Thời hoa lửa: câu chuyện của Mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Khảm

13:55 23/10/2025     88

Công tác tuyên truyền, giáo dục   Hừng đông lóe lên sau những năm tháng giặc giã. Miền quê nhỏ ấy, nơi Mẹ Trần Thị Khảm sinh năm 1920 một trong 03 mẹ Việt Nam anh hùng còn sống trên địa bàn xã Tuy An Tây, Tỉnh Đắk Lắk, một mảnh đất chịu nhiều bom đạn, thấm đẫm máu và nước mắt của dân tộc với hơn 840 liệt sĩ.

 

 

 

Mẹ đã lớn lên trong cuộc sống lam lũ, gắn bó với ruộng vườn, với cây lúa, với ánh mặt trời lên sớm và chiều buông nhẹ. Nhưng lịch sử gọi và Mẹ đã không đứng ngoài. Chồng Mẹ là liệt sĩ Lưu Tú, một người con kiên cường của quê hương An Nghiệp, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên cũ. Nay thuộc thôn Trung Lương 1, xã Tuy An Tây, Tỉnh Đắk Lắk, đã sớm tham gia kháng chiến, hy sinh vì nghĩa lớn. Con trai Mẹ là liệt sĩ Lưu Văn Long  cũng nối gót cha, xung phong lên đường, ngã xuống trong kháng chiến chống Mỹ vì Tổ quốc. Mẹ, người vợ, người mẹ ấy, với tâm hồn kiên định và trái tim dấn thân, cũng tham gia hoạt động kháng chiến. Rồi Mẹ bị địch bắt, chịu tù đày, chịu đựng những tháng ngày đắng cay, nhưng vẫn giữ cho mình niềm tin bất khuất, giữ cho mình lòng yêu nước kiên trung.

          Giai đoạn trước chiến tranh Mẹ sinh năm 1920 và lớn lên trong một gia đình nông dân biết khó, biết khổ. Những năm tháng đó, Mẹ nhìn thấy quê hương mình bị thực dân sau này có đế quốc Mỹ áp bức, dân nghèo lầm than, làng mạc tan hoang. Chính trong bối cảnh ấy, Mẹ và chồng  Lưu Tú đã quyết định đứng về phía cách mạng, chia sẻ lòng yêu nước với nhân dân. Mối tình giữa Mẹ và cha Tú là nhẹ nhàng mà sâu lắng, giữa đồng ruộng quê hương, giữa bờ tre, giữa chiều tà vọng tiếng súng xa. Khi cha Tú lên đường nhập ngũ, Mẹ ở lại lo toan cho gia đình, cho quê hương. Mẹ không chỉ là người vợ, người mẹ trong gia đình nhỏ của mình, mà cũng là một phần của cuộc chiến chung theo cách riêng mà Mẹ có thể.

          Thời hoa lửa Khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào thời kỳ ác liệt, Mẹ cùng chồng và sau là con trai đã tham gia sâu vào phong trào. Mẹ không chỉ ở hậu phương mà đã trực tiếp hoạt động: tiếp tế, vận chuyển, che chở cán bộ, liên lạc… Cho nên khi Mẹ bị địch bắt, chịu tù đày, đó không phải là sự sắp đặt ngẫu nhiên mà là kết quả của lòng quyết chí không lùi bước trước kẻ thù.

Giữa đất trời yên bình hôm nay, mỗi lần nhìn ngọn cờ tung bay, mỗi lần nghe tiếng hát “Những người lính không trở về”, tôi lại nhớ đến Mẹ Trần Thị Khảm. Bà là người đã bước qua lửa đỏ, đã mang trong mình vết thương chiến tranh, mỗi khi trái gió, trở trời cơ thể mẹ đau nhức, càng đau nhức mẹ lại càng nhớ về những ngày tháng bom đạn, nhưng Mẹ vẫn đứng vững để thế hệ sau nhìn vào và thầm biết ơn. Câu chuyện của Mẹ, câu chuyện của chồng Mẹ Liệt sĩ Lưu Tú, và con trai Mẹ Liệt sĩ Lưu Văn Long là một phần không thể thiếu của lịch sử dân tộc. Họ đã gieo hy sinh để chúng ta gặt hái độc lập. Và như Mẹ vẫn từng nói: “Hãy sống sao cho xứng đáng với những gì đã mất”. Xin ghi lại câu chuyện này như một lời tri ân và nhắc nhớ – rằng thời hoa lửa đã đi qua, nhưng những hạt giống hy sinh vẫn mãi nảy mầm.

          Những ngày tù đày là những ngày chịu đựng cực hình, thiếu thốn về vật chất, cô đơn về tinh thần, nhưng Mẹ không buông xuôi. Mẹ giữ trong lòng niềm tin về ngày toàn thắng, tưởng nhớ chồng và con trai đã hy sinh. Mẹ thường nghĩ: “Hy sinh của họ không phải là vô nghĩa. Tôi phải sống, tôi phải đứng vững, để ghi nhớ, để tiếp nối”. Và khi con trai Mẹ liệt sĩ Lưu Văn Long ngã xuống, Mẹ bước qua nỗi đau bằng một lời hứa: sẽ sống để kể câu chuyện của họ, để truyền lại cho các thế hệ sau lòng yêu nước và ý chí kiên cường.

          Sau ngày đất nước thống nhất, Mẹ nhận danh hiệu Mẹ Việt Nam Anh Hùng, được Nhà nước ghi nhận công lao. Mẹ đang hưởng chế độ tù đày, được Đảng và nhà nước chăm lo đó là sự ghi nhận không chỉ hy sinh của con, của chồng mà cả của chính Mẹ: đã bị bắt, đã chịu đọa đày vì cách mạng. Những năm tháng sau cùng, Mẹ sống trong ký ức và sự tri ân của quê hương. Mỗi buổi chiều, Mẹ ngồi nhìn về phía núi rừng, nhìn về hướng chiến trường xưa, nhớ tiếng bom rền vang, nhớ hình ảnh người chiến sĩ đứng chiến đấu giữa khói lửa. Mẹ vẫn nhắc con cháu: “Chẳng có cái gì quý hơn hòa bình, độc lập. Các con hãy sống sao cho xứng đáng với hy sinh của các chú, các bác, các anh ngày xử.” Câu chuyện của Mẹ, Mẹ Trần Thị Khảm là một biểu tượng của thời hoa lửa: lúc đất nước kiêu hùng, lửa chiến tranh thổi bùng, những người như Mẹ chẳng ngại đứng giữa lằn ranh sinh tử. Cũng như hoa dại nở giữa bom đạn, lòng yêu nước và sự hy sinh của họ mãi rực rỡ.

 

 

 

Thông điệp gửi gắm đến thế hệ trẻ chúng ta. Hy sinh không chỉ là cảnh ngã xuống giữa chiến trường mà còn là người tiếp tục sống, tiếp tục kể lại câu chuyện, tiếp tục giáo dục truyền thống. Lòng biết ơn là không quên gốc, gốc là những người như Mẹ Trần Thị Khảm, bà mẹ đứng giữa hai tầng hy sinh: chồng và con đều là liệt sĩ. Vì hòa bình hôm nay mà rất nhiều người đã phải chịu đựng và mất mát. Chúng ta giữ gìn hòa bình bằng việc trân trọng và ghi nhớ. Thời hoa lửa không chỉ là khói lửa bom đạn mà còn là thời khắc tinh thần được thử thách  và vượt lên. Hằng năm vào dịp kỷ niệm ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 tuổi trẻ xã Tuy An Tây đều đặn đến dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị mọi thứ cùng chuẩn bị bữa cơm tri ân đến các Liệt sĩ gia đình mẹ và cùng nghe mẹ kể về những kỷ niệm của mình. Bản thân tôi có những cảm xúc khó quên.

Cường Đặng Tweet