Tăng cường thu gom, tái chế rác thải nhựa nhằm thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn

17:00 02/12/2022     1378

3 Chương trình   ĐTN: Lượng rác thải nhựa phát sinh hàng ngày tại Thủ đô Hà Nội hơn một nghìn tấn/ngày, nhưng mới chỉ có 2% nhựa được tái chế, còn lại rác thải nhựa đều bị thải ra môi trường…

 

Phân loại rác thải nhựa ngay tại nguồn.

Nhằm thúc đẩy các hoạt động thu gom, tái chế, nhằm tăng tỷ lệ tái chế rác thải nhựa, phát triển nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, vừa qua, tại TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, Trung tâm Giáo dục và Phát triển (CED) phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Chi nhánh Đà Nẵng (VCCI Đà Nẵng) và Công ty PepsiCo Việt Nam tổ chức hội thảo "Tăng cường thu gom, tái chế rác thải nhựa nhằm thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam".

Hội thảo là một trong những hoạt động của Dự án “Nâng cao nhận thức về quản lý rác thải nhựa", được thực hiện từ tháng 1/2020 đến tháng 12/2022.

Một trong các mục tiêu của Dự án là nhằm nâng cao nhận thức đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam trong việc quản lý và xử lý rác thải nhựa để tìm kiếm các giải pháp đổi mới, hướng tới sản xuất và kinh doanh bền vững thông qua áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn.

Theo ông Nguyễn Thi, Chuyên viên chính Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên Môi trường, để thúc đẩy một nền kinh tế tuần hoàn thì “Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR)” là một trong những công cụ được xem là một cách tiếp cận mới nhằm hướng tới mục tiêu tăng cường tái sử dụng, tái chế, giảm thiểu chất thải bằng việc thúc đẩy sự thay đổi thiết kế sản phẩm, bao bì.

Đồng thời cũng hướng tới việc tìm kiếm giải pháp tài chính xử lý vấn đề quản lý chất thải để giúp Chính phủ đạt được mục tiêu về môi trường mà không cần tăng thuế hay phí môi trường.

Trong luật Môi trường 2020, trách nhiệm tái chế, xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu được quy định cụ thể tại Điều 54, Điều 55. Nhà sản xuất, nhập khẩu được lựa chọn một trong bốn hình thức: Tự mình thực hiện tái chế; Thuê các đơn vị có chức năng tái chế; Liên kết với nhau thành lập tổ chức đại diện thực hiện trách nhiệm của nhà sản xuất để tổ chức hoạt động tái chế; và Đóng góp kinh phí cho Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để tổ chức tái chế.

"EPR là một trong những giai đoạn quan trọng của mô hình kinh tế tuần hoàn, nhưng có tác động đến toàn bộ các khâu của mô hình kinh tế tuần hoàn từ việc thiết kế sản phẩm, sản xuất sản phẩm, kéo dài vòng đời sản phẩm, tái sử dụng, tái chế sản phẩm", ông Nguyễn Thi chia sẻ.

Bổ sung thêm thông tin, ông Nguyễn Tiến Quang, Giám đốc VCCI, chi nhánh Đà Nẵng, nhấn mạnh rằng EPR là một chính sách môi trường dựa trên nguyên tắc “Người gây ô nhiễm phải trả tiền”. EPR khuyến khích người sản xuất cân nhắc đến vấn đề môi trường ngay từ khi có ý tưởng đến thiết kế, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, nội hóa chi phí quản lý chất thải vào trong chi phí sản phẩm.

Cần chính sách, luật chặt chẽ trong phân loại và thu gom rác thải

Tại hội thảo, các doanh nghiệp đã chia sẻ những kinh nghiệm, cách  làm hay về kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững, đảm bảo sự khép kín, tuần hoàn tài nguyên giữa nguồn nguyên liệu đầu vào và chất thải sinh ra trong các hoạt động sản xuất.

Ông Jirawat Poomsrikaew – Giám đốc khu vực Đông dương, PepsiCo, cho biết PepsiCo đang hỗ trợ để xây dựng chuỗi giá trị tích cực. Dự kiến, Công ty đưa ra bao bì sản phẩm bền vững hơn trong toàn chuỗi giá trị, và giảm sử dụng nhựa nguyên sinh trong mỗi sản phẩm xuống mức 50% trong toàn bộ sản phẩm đồ uống và nước giải khát vào năm 2030.

Việc thu gom, tái chế hoặc chuyển đổi các vật liệu này sang các dạng khác có vòng đời dài hơn sẽ giảm thiểu sự tồn tại của các vật liệu này trong môi trường sống, giảm được tác động tiêu cực của các vật liệu này lên môi trường.

"Thu gom, tái chế đúng cách sẽ thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, một mô hình kinh tế bảo đảm sự phát triển bền vững và tối ưu được các lợi thế cũng như sự tác động, hỗ trợ qua lại lẫn nhau của các yếu tố trong nền kinh tế", ông Jirawat Poomsrikaew nhấn mạnh.

Là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc UBND thành phố Hà Nội, hoạt động trong công tác quản lý môi trường, thu gom, xử lý chất thải trên các quận trung tâm và một số huyện ngoại thành của Thành phố Hà Nội, bà Nguyễn Thị Thanh, Phó trưởng phòng Kỹ thuật và Công nghệ, Tổng công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (URENCO) cho biết, URENCO đang vận hành bãi rác Nam Sơn với công suất tiếp nhận rác 7.500 tấn/ngày và Khu xử lý chất thải rắn Xuân sơn với công suất tiếp nhận trên 1.500 tấn/ngày. URENCO đã có lò đốt chất thải công nghiệp với công suất 50 tấn/ngày và lò đốt chất thải công nghiệp phát điện công suất 75 tấn rác/ngày, công suất phát điện 1.930kw.

URENCO đang đầu tư xây dựng Nhà máy tái chế nhựa PET với công suất tiếp nhận 100 tấn nhựa thải đầu vào, thời gian vận hành dụ kiến vào năm 2023. Đồng thời, xây dựng Trung tâm phân loại rác tái chế lại phường Bồ Đề, quận Long Biên

Theo bà Thanh, trong rác thải, lượng tro xỉ cũng rất lớn, độ ẩm trung bình trong rác cao, trong khi nhiệt trị trung bình thấp (1300 kcal/kg) nên rất khó lựa chọn công nghệ xử lý chất thải nhựa phù hợp và đồng bộ với công nghệ thu gom.

Nêu lên nhiều khó khăn trong việc phân loại và xử lý rác thải nhựa, đại diện URENCO thừa nhận rằng đặc thù rác thải nhựa thường công kềnh, khó vận chuyển và lưu trữ. Nhà nước chưa có kinh phí trong việc thực hiện phân loại rác tại nguồn cũng như gói hỗ trợ ưu đãi trong việc đầu tư hệ thống tái chế. Hơn nữa, nhận thức của cộng đồng trong việc phân loại rác và sử dụng vật phẩm tái chế còn hạn chế, trong khi chính quyền chưa thực hiện xử phạt các hành vi vi phạm về vệ sinh môi trường.

Thu gom và phân loại được xem là vấn đề then chốt để giúp tăng tỷ lệ tái chế, ứng dụng công nghệ để có thể tái chế nhiều loại rác thải hơn cũng như tăng năng suất tái chế. Vì vậy, URENCO kiến nghị, cần có sự tham gia của nhiều bên trong chuỗi giá trị để đầu tư giải pháp về tài chính, cơ sở hạ tầng và hành vi người tiêu dùng. Nhà nước cần ban hành chính sách, luật chặt chẽ hơn về rác thải nhựa để người dân và doanh nghiệp tuân thủ.

BA Tweet