Toàn văn Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII
09:43 07/11/2022 13304
Công tác giáo dục ĐTN: Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 - 2027 sẽ diễn ra từ ngày 14-16/12/2022 tại Hà Nội. Hướng tới Đại hội, Ban Bí thư T.Ư Đoàn công bố toàn văn Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII nhằm tiếp thu ý kiến rộng rãi của ĐVTN và các tầng lớp nhân dân để dự thảo Báo cáo chính trị được hoàn thiện hơn.
Cổng thông tin điện tử Trung ương Đoàn trân trọng giới thiệu toàn văn Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 – 2027. (TẢI VỀ)
Mọi ý kiến đóng góp xin về địa chỉ email: vanphongtwd@gmail.com. Cổng thông tin điện tử Trung ương Đoàn sẽ nhận ý kiến đóng góp đến ngày 20/11/2022.
|
ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC LẦN THỨ XII NHIỆM KỲ 2022 - 2027 *** |
ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH |
BÁO CÁO CHÍNH TRỊ
CỦA BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐOÀN KHÓA XI
(dự thảo lần 6)
--------
BỒI ĐẮP LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG, GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG VĂN HÓA CHO THANH THIẾU NHI; XÂY DỰNG ĐOÀN VỮNG MẠNH; ĐOÀN KẾT, PHÁT HUY TINH THẦN XUNG KÍCH, SÁNG TẠO, TRÁCH NHIỆM CỦA THANH NIÊN, THỰC HIỆN KHÁT VỌNG PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC PHỒN VINH, HẠNH PHÚC
Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII là sự kiện chính trị quan trọng của tuổi trẻ Việt Nam, đánh dấu sự nỗ lực, thành tựu cơ bản của tổ chức Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong 5 năm qua. Nhiệm kỳ XI của Đoàn diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó dự báo; đất nước đứng trước nhiều thuận lợi, thời cơ, nhiều vấn đề mới đặt ra. Kinh tế nước ta duy trì được sự ổn định, vững chắc, tốc độ tăng trưởng duy trì ở mức khá cao. Chính trị, xã hội ổn định; giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ có nhiều đổi mới, phát triển; văn hoá, xã hội đạt nhiều kết quả quan trọng, đời sống của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Bên cạnh đó, đất nước đứng trước những thách thức của quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển của khoa học công nghệ, các vấn đề an ninh phi truyền thống, an ninh mạng. Đặc biệt là những thách thức mới do tác động của đại dịch COVID-19 và khủng hoảng kinh tế toàn cầu gây ra.
Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn đặt niềm tin sâu sắc vào thế hệ trẻ và đã có nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để chăm lo, giáo dục, bồi dưỡng, phát huy vai trò của thanh niên. Với những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử của đất nước sau hơn 35 năm đổi mới, thế hệ trẻ ngày càng có điều kiện để phát triển toàn diện, học tập nâng cao trình độ, tiếp cận với khoa học, công nghệ; đời sống vật chất, thể chất, tinh thần được nâng lên. Phần lớn thanh niên có tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; luôn vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội; tiếp tục phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, khẳng định bản lĩnh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tích cực hoạt động xã hội, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng. Tuy nhiên, còn nhiều thách thức đặt ra đối với công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi cũng như đối với sự phát triển của thanh thiếu nhi hiện nay như: quy mô dân số thanh niênngày càng giảm[1], xu hướng già hoá dân số; các vấn đề về chuyển dịch cơ cấu lao động trong thanh niên và sự ra đời của nhiều ngành nghề mới; vấn đề việc làm[2], thu nhập, nhà ở còn thấp, thiếu ổn định, đặc biệt là ảnh hưởng của đại dịch COVID-19; tỷ lệ lao động đã qua đào tạo còn thấp[3]; trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, kỹ năng nghề nghiệp còn thấp so với yêu cầu; những tác động đa chiều của mạng xã hội; vấn đề sức khỏe thể chất, tâm thần, tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật; biểu hiện lối sống thực dụng, thiếu lý tưởng, khát vọng của một bộ phận thanh thiếu niên… cũng đang đặt ra những khó khăn, thách thức cho công tác thanh niên, công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi cũng như sự phát triển của thanh thiếu nhi.
Phần thứ nhất: ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI ĐOÀN TOÀN QUỐC LẦN THỨ XI
I. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
1. Công tác giáo dục
Trong công tác giáo dục, tổ chức Đoàn các cấp luôn quan tâm, chú trọng đổi mới nội dung, phương thức giáo dục, đặc biệt việc thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được coi là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.
Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được các cấp bộ đoàn triển khai đồng bộ và trở thành việc làm thường xuyên của mỗi cán bộ đoàn, đoàn viên, thanh thiếu nhi, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của đoàn viên, thanh niên. Các giá trị, chuẩn mực trong hành vi, ứng xử của thanh thiếu nhi được các cấp bộ đoàn xây dựng và triển khai có hiệu quả. Trách nhiệm nêu gương, tự giác học trước, làm theo trước của đội ngũ cán bộ đoàn các cấp đã được nâng lên. Nhiều tủ sách, chuyên trang online “Bác Hồ với thanh thiếu nhi” đã được triển khai. Các hoạt động tuyên truyền, thi tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác được tổ chức phong phú, hấp dẫn[4]. Việc tổ chức học tập chuyên đề hằng năm được các cấp bộ đoàn thực hiện nghiêm túc với nhiều cách làm mới. Các hoạt động tuyên dương, nhân rộng các điển hình thanh thiếu nhi tiên tiến học tập và làm theo Bác đã được triển khai sâu rộng[5]. Nhiều đợt sinh hoạt chính trị trong toàn Đoàn được tổ chức thành công với sự tham gia của đông đảo đoàn viên, thanh niên[6].
Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được chú trọng và đổi mới về nội dung, phương thức, qua đó nhận thức, bản lĩnh chính trị của đoàn viên, thanh niên được nâng lên. Việc tổ chức nghiên cứu, tìm hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; học tập các bài lý luận chính trị, các quan điểm, chủ trương của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và các văn bản cụ thể hóa Nghị quyết; chính sách, pháp luật của Nhà nước được triển khai hiệu quả với nhiều hình thức sáng tạo, đa dạng, hiện đại, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia[7]. Công tác giáo dục nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức cảnh giác cách mạng cho đoàn viên, thanh niên được đẩy mạnh. Nhiều hoạt động cung cấp thông tin, trang bị kiến thức, phương pháp, kỹ năng giúp thanh niên tự phòng ngừa, nâng cao bản lĩnh đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch được triển khai. Công tác nắm bắt, định hướng tình hình tư tưởng, dư luận xã hội trong thanh niên được thực hiện chủ động, đa dạng, thường xuyên, kịp thời.
Công tác giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc cho thanh thiếu nhi được triển khai hiệu quả, thường xuyên. Các đợt sinh hoạt chính trị cao điểm được tổ chức nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị quan trọng của Đảng, đất nước, của Đoàn, Hội, Đội, đã tác động tích cực đến nhận thức của đoàn viên, thanh thiếu nhi[8]. Nhiều hoạt động, sản phẩm tuyên truyền, giáo dục về truyền thống lịch sử được xây dựng với nội dung, phương thức hiện đại, phù hợp với nhu cầu của thanh thiếu nhi, đem lại hiệu quả tích cực. Các hoạt động về nguồn, đền ơn đáp nghĩa; chăm sóc, tôn tạo và phát huy giá trị các khu di tích lịch sử, di tích văn hóa có sức lan tỏa sâu rộng trong đoàn viên, thanh thiếu nhi, các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội, được ghi nhận, đánh giá cao như: Lễ thắp nến tri ân các anh hùng liệt sĩ, Hành trình về nguồn “Đền ơn đáp nghĩa”, Cuộc thi “Tự hào Việt Nam”, “Em yêu Tổ quốc Việt Nam”, liên hoan tuyên truyền ca khúc cách mạng.
Công tác giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi được quan tâm, chú trọng. Cuộc vận động “Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới” được triển khai đồng bộ trong toàn Đoàn, với những tiêu chí cụ thể phù hợp với lứa tuổi, trình độ nhận thức, đặc điểm, điều kiện sống, học tập, lao động của thanh thiếu nhi tại từng địa phương, đơn vị. Thông tin tích cực được tăng cường, trong đó chú trọng tuyên truyền các phong trào thi đua yêu nước, gương người tốt, việc tốt trên các lĩnh vực của đời sống xã hội với phương châm “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”[9]. Các cấp bộ đoàn đã tăng cường phát hiện, bồi dưỡng, tuyên dương điển hình tiên tiến[10] và huy động người nổi tiếng, có uy tín để định hướng, giáo dục thế hệ trẻ, góp phần giáo dục đoàn viên, thanh thiếu nhi lòng nhân ái, tính trung thực, trách nhiệm, tinh thần hiếu học, yêu lao động, ý thức giữ gìn và phát huy truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; chống các biểu hiện sai trái, tiêu cực, nhận thức lệch lạc trong cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu nhi, bài trừ các tệ nạn xã hội. Các hoạt động xây dựng gia đình trẻ no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh được tổ chức đồng bộ trong toàn Đoàn, qua đó, nhiều gia đình trẻ tiêu biểu được tuyên dương. Các hoạt động thúc đẩy thói quen đọc sách được duy trì, góp phần làm phong phú đời sống văn hóa, tinh thần cho thanh thiếu nhi[11].
Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện với nội dung thiết thực, hình thức phong phú, qua đó góp phần hình thành thói quen “Sống và làm theo Hiến pháp và pháp luật” trong thanh thiếu nhi. Thường xuyên, kịp thời tuyên truyền các chính sách mới, hình thức đa dạng, qua đó nhận thức, ý thức pháp luật của đoàn viên, thanh niên được nâng lên một bước. Các cấp bộ đoàn chú trọng tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng an ninh; các chủ trương, chính sách, pháp luật về thanh niên[12], qua đó phát huy vai trò của Đoàn và đoàn viên, thanh niên trong nêu cao trách nhiệm, ý thức bảo vệ chủ quyền đất nước, lợi ích quốc gia, dân tộc. Việc phối hợp với các ngành trong giáo dục, giúp đỡ, cảm hóa thanh thiếu niên chậm tiến[13]; tham gia phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội được thực hiện tích cực, chủ động.
Hệ thống báo chí, phát thanh, truyền hình, xuất bản và các thiết chế văn hoá cho thanh thiếu nhi trong và ngoài Đoàn đóng góp tích cực vào công tác tuyên truyền, giáo dục thông qua các tuyến bài, bản tin, chuyên đề, chuyên trang, ấn phẩm, các mô hình, hoạt động chất lượng, hấp dẫn. Việc ứng dụng chuyển đổi số, tận dụng không gian mạng trong công tác tuyên truyền, giáo dục được thực hiện đồng bộ, quyết liệt trên nhiều nền tảng số và bước đầu đem lại hiệu quả tốt, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp. Tổ chức Đoàn đã tiên phong thực hiện việc kết nối hệ thống các trang cộng đồng trên mạng xã hội để tạo sự đồng bộ, lan tỏa trong công tác tuyên truyền, giáo dục[14]; ra mắt ứng dụng di động “Thanh niên Việt Nam” để kết nối, thông tin, tuyên truyền và định hướng, giáo dục thanh niên[15]. Các câu lạc bộ lý luận trẻ, báo cáo viên, dư luận viên xã hội, lực lượng nòng cốt của Đoàn được củng cố, kiện toàn, hiệu quả hoạt động được cải thiện[16].
2. Tổ chức các phong trào hành động cách mạng, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Nhiệm kỳ qua, 3 phong trào hành động cách mạng của Đoàn là “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” được triển khai đồng bộ, sâu rộng, hiệu quả, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia; đóng góp quan trọng vào việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội và giữ gìn an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội; tạo môi trường thực tiễn sinh động để thanh niên phát triển toàn diện. Thông qua các phong trào, vị trí, vai trò, uy tín của tổ chức Đoàn và hình ảnh đoàn viên, thanh niên được khẳng định và ghi nhận.
2.1. Phong trào “Thanh niên tình nguyện” là phong trào chủ lực của Đoàn các cấp, đã cổ vũ và phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện của thanh niên. Nội dung, giải pháp, phương thức thực hiện phong trào ngày càng được đổi mới, linh hoạt phù hợp với xu hướng phát triển của thanh niên và nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Phong trào có tính hiệu triệu thanh niên tham gia tích cực, tạo nhiều dấu ấn tốt đẹp trong xã hội.
Tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới được triển khai rộng khắp, trở thành phong trào thi đua sôi nổi, thu hút đông đảo thanh niên và nhân dân tham gia, góp phần thúc đẩy việc xây dựng nông thôn mới về đích sớm hơn so với mục tiêu đề ra, thay đổi rõ rệt diện mạo nông thôn nước ta. Các cấp bộ Đoàn tập trung tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn; đời sống văn hóa ở nông thôn, bài trừ các hủ tục lạc hậu ở nông thôn; tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, xây dựng và sửa chữa các nhà văn hóa, xây dựng các sân chơi cho thiếu nhi, sửa chữa và làm đẹp các công trình, di tích lịch sử, văn hóa của địa phương; tham gia phát triển kinh tế ở nông thôn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật công nghệ trong hoạt động sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp, vay vốn phát triển sản xuất kinh doanh, đào tạo, tập huấn, hỗ trợ thanh niên tham gia chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP). Nhiều công trình, phần việc thanh niên tham gia xây dựng nông thôn mới được thực hiện hiệu quả[17]. Các chính sách và giải pháp của Đoàn trong hỗ trợ thanh niên nông thôn được quan tâm, chú trọng, góp phần cải thiện thu nhập và nâng cao đời sống của thanh niên nông thôn[18]. Chương trình trí thức trẻ tình nguyện tham gia tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới đạt kết quả cao.
Tình nguyện tham gia xây dựng đô thị văn minh được triển khai với nhiều mô hình, hoạt động sáng tạo, góp phần xây dựng cảnh quan môi trường đô thị xanh, sạch, đẹp, an toàn; xóa các điểm đen ô nhiễm môi trường; đảm bảo trật tự an toàn xã hội; xây dựng lối sống, nếp sống văn minh, ứng xử văn hóa. Các đội hình tình nguyện chuyên nhằm phối hợp, hỗ trợ các lực lượng chức năng trong đảm bảo trật tự an toàn xã hội địa bàn đô thị được nhân rộng[19]. Nhiều công trình, phần việc thanh niên tham gia xây dựng đô thị văn minh, hiện đại được thực hiện hiệu quả[20].
Tình nguyện bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu được triển khai sâu rộng, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, từng bước góp phần thay đổi thái độ, hành vi, thói quen sống thân thiện với môi trường của đoàn viên, thanh thiếu nhi và cộng đồng. Nhiều chương trình, chiến dịch, mô hình hoạt động có sức lan tỏa, được xã hội ghi nhận và tiếp tục được nhân rộng, đặc biệt là các hoạt động triển khai đồng loạt từ trung ương đến địa phương[21]. Tính liên kết trong tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu giữa tổ chức Đoàn các cấp với ngành tài nguyên - môi trường, chính quyền địa phương từng bước được hình thành thông qua các chương trình phối hợp cụ thể. Các cấp bộ đoàn đã tập trung xây dựng, phát triển, phát huy các đội hình thanh niên xung kích tham gia phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, khắc phục hậu quả bão lũ, hạn hán, sạt lở bãi sông, bãi biển, triều cường, xâm nhập mặn đối với vùng ven biển, Đồng bằng sông Cửu Long, sông Hồng và Duyên hải miền Trung.
Tình nguyện tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông được các cấp bộ đoàn tổ chức với nhiều hoạt động thiết thực. Toàn Đoàn tập trung tổ chức các hoạt động giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật giao thông cho đoàn viên, thanh thiếu nhi thông qua cuộc vận động “Thanh niên với văn hóa giao thông”. Các đội hình phản ứng nhanh, đội hình tình nguyện đảm bảo trật tự an toàn giao thông được xây dựng và thực hiện hiệu quả[22]. Nhiều mô hình đảm bảo an toàn giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy được triển khai ở các địa phương đã góp phần xóa “điểm đen” về an toàn giao thông[23].
Tình nguyện đảm bảo an sinh xã hội được tổ chức Đoàn thực hiện hiệu quả với các chương trình, hoạt động đa dạng, phong phú gắn với nhu cầu của đời sống xã hội. Vai trò của Đoàn các cấp được khẳng định rõ nét trong việc tham gia giải quyết các vấn đề bức xúc, vấn đề mới phát sinh, các hoạt động an sinh xã hội, tham gia phát triển cộng đồng, hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, người già neo đơn, thanh niên yếu thế, dễ bị tổn thương[24]. Các chương trình tiếp sức đến trường, tiếp sức người bệnh, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm được triển khai sâu rộng. Các hoạt động tình nguyện ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn được thực hiện với nhiều nội dung, giải pháp đồng bộ, thiết thực. Đặc biệt, trong tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các cấp bộ đoàn đã có nhiều hoạt động thiết thực hiệu triệu và phát huy thanh niên, nêu cao tinh thần “tiên phong, tương trợ, thích ứng”, tham gia hiệu quả vào quá trình phòng chống dịch bệnh, hỗ trợ nhân dân, đặc biệt là thanh thiếu nhi bị ảnh hưởng do đại dịch[25].
Các cấp bộ đoàn đã chú trọng tổ chức các hoạt động tình nguyện thường xuyên, tại chỗ, tình nguyện theo khối đối tượng[26], tình nguyện gắn với chuyên ngành học tập của sinh viên, lĩnh vực công tác của đoàn viên, thanh niên bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, ngành, địa phương; tham gia giải quyết những việc khó, vấn đề bức xúc trong xã hội góp phần gia tăng những giá trị mới trong phong trào thanh niên tình nguyện. Các chương trình, chiến dịch thanh niên tình nguyện được thực hiện hiệu quả, được xã hội ghi nhận, đánh giá cao. Hoạt động tình nguyện quốc tế với các nước láng giềng được mở rộng. Trung tâm thông tin nguồn lực Việt Nam hoạt động hiệu quả. Công tác kết nối, dẫn dắt, định hướng, hỗ trợ các câu lạc bộ, đội, nhóm tình nguyện được quan tâm triển khai, mang lại hiệu quả rõ nét. Tổ chức Đoàn đã tích cực tham mưu để Chính phủ ban hành Nghị định quy định về chính sách đối với thanh niên tình nguyện.
2.2. Phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo”
Phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trên các lĩnh vực, khơi dậy và thúc đẩy tinh thần sáng tạo của thanh thiếu nhi, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển của đất nước.
Sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học được các cấp bộ đoàn triển khai với nhiều nội dung giải pháp thiết thực, hiệu quả. Thông qua các hoạt động, ngày hội, diễn đàn, hội nghị khoa học đã khuyến khích, tạo môi trường để đoàn viên, thanh niên đề xuất các sáng kiến, sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy và học, nâng cao chất lượng học tập; nghiên cứu và tập sự nghiên cứu khoa học[27]. Đoàn viên, thanh niên, giảng viên trẻ, sinh viên đã chủ động đăng ký và thực hiện hiệu quả các đề tài khoa học để giải quyết các nhiệm vụ đặt ra trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh. Các cuộc thi sáng tạo trong thanh thiếu niên, nhi đồng được tổ chức rộng khắp, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh thiếu nhi tham gia[28].
Sáng tạo trong lao động, sản xuất, kinh doanh được tổ chức Đoàn triển khai thực hiện với nhiều cách làm, nội dung phong phú. Đoàn viên, thanh niên đã đề xuất được nhiều sáng kiến, cải tiến, ứng dụng khoa học công nghệ để tiết kiệm nguyên, nhiên, vật liệu, thời gian sản xuất; đổi mới, cải tiến kiểu dáng, mẫu mã sản phẩm, qua đó, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, gia tăng giá trị sản phẩm[29]. Các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch; phát triển kinh tế biển, du lịch biển, đảo được xây dựng và triển khai hiệu quả ở nhiều địa phương. Đoàn các cấp đã chủ động, tích cực phối hợp với các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, đưa các sáng kiến, phát minh ứng dụng vào thực tiễn. Các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo được triển khai sâu rộng, có sức lan tỏa và thu hút đông đảo thanh niên tham gia. Nhiều công trình, phần việc thanh niên trong lao động, sản xuất, kinh doanh được triển khai thực hiện hiệu quả[30].
Sáng tạo trong công tác, phục vụ nhân dân đạt nhiều thành tựu và dấu ấn tốt đẹp, được xã hội và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Phong trào “Ba trách nhiệm” được triển khai theo hướng thực chất hơn, gắn với đặc thù và nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị, góp phần thúc đẩy tinh thần sáng tạo của cán bộ, công chức, viên chức trẻ, đóng góp hiệu quả vào quá trình cải cách hành chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia đề xuất các sáng kiến đổi mới quy trình, thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tham mưu, phục vụ; các sáng kiến, giải pháp trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm chủ công nghệ, vũ khí, khí tài hiện đại[31]. Nhiều chương trình, dự án, đề án gắn với nhiệm vụ chuyên môn và phục vụ nhu cầu đời sống dân sinh được thực hiện sáng tạo, hiệu quả[32]. Các hội thi, hội thao, ngày hội sáng tạo trẻ, tuyên dương cán bộ, công chức, viên chức trẻ hàng năm được tổ chức sâu rộng, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia[33]. Công tác hỗ trợ, tư vấn cho người dân về chủ trương, chính sách, pháp luật, thủ tục hành chính được quan tâm, chú trọng với hình thức, cách làm linh hoạt, sáng tạo, được xã hội, nhân dân ghi nhận, ủng hộ[34].
Sáng tạo trong đời sống, sinh hoạt được các cấp bộ đoàn triển khai với hình thức phong phú; thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên quan tâm, tham gia; đạt nhiều kết quả thiết thực, qua đó từng bước tạo thói quen sáng tạo trong thanh thiếu nhi. Đoàn viên, thanh niên đã đề xuất được nhiều sáng kiến, giải pháp phục vụ xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày[35]. Tổ chức Đoàn đã triển khai nhiều hoạt động khuyến khích đoàn viên, thanh niên nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến vào đời sống; tham gia giải quyết các vấn đề khó khăn, bức xúc của cộng đồng như đảm bảo an toàn giao thông, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, bảo vệ môi trường, phòng chống tệ nạn xã hội.
2.3. Phong trào “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”
Phong trào “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” đã khơi dậy và phát huy mạnh mẽ tinh thần, trách nhiệm, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của thanh niên.
Xung kích thực hiện nhiệm vụ quốc phòng an ninh được toàn Đoàn triển khai nghiêm túc với nhiều giải pháp đồng bộ. Thông qua công tác tuyên truyền, nhận thức, trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên trong thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới được nâng lên. Tổ chức Đoàn đã củng cố và kiện toàn lực lượng nòng cốt trong cả hệ thống, thường xuyên nắm bắt thông tin, tăng cường các hoạt động tuyên truyền, định hướng về nền tảng tư tưởng, những quan điểm, chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước; đồng thời đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, nhất là trên không gian mạng, qua đó, góp phần nâng cao ý thức cảnh giác và sức đề kháng cho thanh niên, đồng thời, sẵn sàng ứng phó với các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống. Thông qua nhiều hoạt động thiết thực do Đoàn tổ chức, ý thức chấp hành, thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an nhân dân của đoàn viên, thanh niên được nâng cao[36]. Ở nhiều cấp, đoàn viên, thanh niên được xác định là lực lượng xung kích trong thực hiện chiến lược xây dựng “thế trận lòng dân”, đồng thời các cấp bộ đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động “hậu phương quân đội”, “hậu phương công an”, tạo nền tảng vững chắc xây dựng nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân.
Xung kích tham gia xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại được thực hiện thường xuyên, trách nhiệm với vai trò trung tâm của Đoàn Thanh niên Công an và Thanh niên Quân đội. Các phong trào “Thanh niên Quân đội rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, quyết thắng”, “Thanh niên Công an nhân dân học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy - Xung kích, sáng tạo, tình nguyện, lập công vì an ninh Tổ quốc” đã góp phần xây dựng đội ngũ thanh niên trong quân đội, công an tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống. Các chính sách đối với lực lượng vũ trang và chính sách hậu phương quân đội, công an được quan tâm, tham mưu hiệu quả. Các đơn vị đã tích cực tham mưu, đề xuất các giải pháp xây dựng nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Nhiều mô hình tuyên dương, giải thưởng được triển khai, tạo động lực và sức lan tỏa trong toàn quân và lực lượng công an nhân dân[37]. Nhiều gương cán bộ, chiến sỹ trẻ dũng cảm hy sinh vì bình yên của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân đã cổ vũ mạnh mẽ tinh thần dấn thân, sống đẹp trong thanh niên, được xã hội tri ân, ghi nhận. Thanh niên Quân đội, Công an là lực lượng nòng cốt, xung kích tham gia trách nhiệm, hiệu quả trong giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tổ chức tuần tra, bảo vệ đường biên, mốc giới; đấu tranh phòng chống tội phạm; xung kích, tình nguyện, sáng tạo, đi đầu trong tham gia phòng, chống dịch bệnh COVID-19; tham gia xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị văn minh, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng và tham gia thực hiện các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Xung kích tham gia thực hiện các chương trình, dự án, cuộc vận động hướng về biên giới, biển đảo, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ được toàn Đoàn triển khai với nhiều nội dung, hình thức phong phú, thiết thực, hiệu quả. Nhiều cuộc vận động, chương trình, công trình, phần việc thanh niên được thực hiện, để lại dấu ấn tốt đẹp, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc cho đoàn viên, thanh niên[38]. Lực lượng thanh niên xung phong, thanh niên tình nguyện được thành lập, củng cố, kiện toàn và phát huy tốt vai trò, trách nhiệm ở khu vực khó khăn, biên giới, hải đảo[39]. Nhiều gia đình quân nhân, cán bộ, chiến sĩ đang công tác nơi biên giới; biển đảo được tổ chức Đoàn các cấp thường xuyên chăm lo, giúp đỡ[40]. Các công trình, phần việc thanh niên được thực hiện trên các đảo Thanh niên đã góp phần quan trọng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể hiện tình cảm, trách nhiệm của tuổi trẻ cả nước hướng về biên giới, biển đảo[41].
Xung kích tham gia đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn dân cư được thực hiện với nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả. Phong trào toàn dân bảo vệ Tổ quốc được triển khai sâu rộng trong toàn Đoàn. Các chương trình kết nghĩa, phối hợp công tác giữa Đoàn trong lực lượng vũ trang với tổ chức Đoàn trên địa bàn dân cư, trong trường học tiếp tục được triển khai đã góp phần tích cực trong giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại các địa phương. Hoạt động của các đội thanh niên xung kích, thanh niên tự quản, tổ tuần tra thanh niên, vọng gác thanh niên ngày càng chất lượng, hiệu quả. Các cấp bộ đoàn và đoàn viên, thanh niên tích cực đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, nhất là ma túy trong thanh thiếu niên, tham gia đấu tranh chống buôn bán người, vượt biên trái phép[42]. Nhiều mô hình, công trình, phần việc thanh niên được thực hiện hiệu quả trong xây dựng khu dân cư, tổ dân phố an toàn, văn hóa.
3. Tổ chức các chương trình đồng hành với thanh niên
Các chương trình đồng hành với thanh niên được các cấp triển khai với những nội dung thiết thực đã góp phần phát triển thanh niên và khẳng định vai trò của Đoàn trong chăm lo, hỗ trợ, bảo vệ quyền, lợi ích và nhu cầu chính đáng của thanh niên.
3.1. Chương trình “Đồng hành với thanh niên trong học tập”
Các cấp bộ đoàn tổ chức nhiều chương trình, hoạt động hỗ trợ, khuyến khích học sinh, sinh viên thi đua học tập, phát huy truyền thống hiếu học của dân tộc, xây dựng tinh thần tự học, học tập suốt đời, tích cực tham gia xây dựng xã hội học tập trong thanh niên. Đoàn thanh niên trong trường học đã tổ chức các hoạt động hỗ trợ, khuyến khích học sinh, sinh viên thi đua học tập; các cuộc thi Olympic môn học, hội nghị chuyên ngành theo khối, ngành học; thành lập và phát triển nhiều mô hình câu lạc bộ học thuật trong học sinh, sinh viên; triển khai sâu rộng trong học sinh, sinh viên đăng ký phấn đấu thực hiện danh hiệu “Sinh viên 5 tốt”, “Học sinh 3 rèn luyện”, “Học sinh 3 tốt” với nhiều giải thưởng tôn vinh các tấm gương học sinh, sinh viên, nhà giáo trẻ tiêu biểu[43].
Các cấp bộ đoàn đã tích cực tham gia xây dựng môi trường học đường lành mạnh, trường học thân thiện, học sinh, sinh viên tích cực, thi trung thực, không gian lận thi cử. Các hoạt động kết nối, đồng hành với sinh viên, giáo viên trẻ, đặc biệt ở khu vực khó khăn, vùng sâu, vùng xa được tổ chức Đoàn các cấp triển khai trên diện rộng, góp phần cải thiện điều kiện cơ sở vật chất, dụng cụ, phương tiện giảng dạy, học tập và đời sống cho giáo viên, học sinh vùng sâu, vùng xa[44]. Các cấp bộ Đoàn đã đồng bộ triển khai chương trình “Cùng em học trực tuyến” nhằm hưởng ứng chương trình “Sóng và máy tính cho em” qua đó kịp thời hỗ trợ cho nhiều trẻ em có hoàn cảnh khó khăn nhanh chóng tiếp cận, tham gia học tập trực tuyến, thích ứng với tình hình phức tạp của đại dịch COVID-19[45].
Các cấp bộ đoàn đã chủ động tìm kiếm, vận động nguồn lực xã hội để duy trì và phát huy hiệu quả các Quỹ khuyến học, khuyến tài, học bổng và triển khai hiệu quả chương trình “Tiếp sức đến trường” hỗ trợ học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn đến trường [46]. Tổ chức các giải thưởng, hỗ trợ, tôn vinh thanh niên có thành tích trong học tập, nghiên cứu khoa học[47]; chủ động đề xuất các cơ chế, chính sách hỗ trợ sinh viên vay vốn, hỗ trợ chi phí học tập, miễn giảm học phí và tham gia giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về giáo dục đào tạo.
Các cấp bộ đoàn phối hợp tổ chức cho thanh niên tham gia phổ cập giáo dục bậc trung học phổ thông, vận động học sinh đã bỏ học trở lại trường, vận động học sinh có nguy cơ bỏ học không bỏ học; tham gia tích cực vào công tác xóa mù chữ, chống tái mù chữ. Cổ vũ, động viên, khuyến khích, hỗ trợ thanh niên học tập nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề. Quan tâm tổ chức các phong trào học tập, nâng cao trình độ ngoại ngữ, tự học và rèn luyện ngoại ngữ, tổ chức các cuộc thi về ngoại ngữ, nhất tiếng Anh trong cán bộ, đoàn viên, thanh niên[48].
3.2. Chương trình “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”
Chương trình đã được các cấp bộ đoàn quan tâm triển khai với nhiều hoạt động thiết thực, thu được những kết quả tích cực. Các hoạt động tuyên truyền về khởi nghiệp được triển khai đa dạng. Công tác bồi dưỡng tập huấn kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp cho cán bộ đoàn và đoàn viên, thanh niên triển khai đồng bộ ở các cấp. Các hoạt động tìm kiếm, phát triển và hỗ trợ các ý tưởng, dự án thanh niên khởi nghiệp, kết nối thanh niên có ý tưởng khởi nghiệp với nhà đầu tư được nhiều đơn vị tổ chức[49]. Đoàn đã đẩy mạnh truyền thông và nhân rộng các mô hình thanh niên khởi nghiệp thành công và thanh niên làm kinh tế giỏi để nâng cao nhận thức về khởi nghiệp trong thanh niên. Trung ương Đoàn đã thành lập Trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, nhiều tỉnh, thành đoàn đã hình thành được bộ phận phụ trách khởi nghiệp, tổ chức tư vấn, đào tạo, hỗ trợ thông tin, kiến thức, kỹ năng cho thanh niên khởi nghiệp. Đoàn thanh niên đã tổ chức các diễn đàn, đề xuất hoàn thiện các chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, tham gia phát triển kinh tế. Công tác hỗ trợ thanh niên vay vốn phát triển kinh tế được Đoàn thanh niên triển khai hiệu quả. Nhiều tỉnh, thành đoàn đã huy động nguồn lực thành lập quỹ để tăng nguồn vốn vay cho thanh niên. Dư nợ của Đoàn thông qua Chương trình ủy thác với Ngân hàng chính sách xã hội và nguồn vốn vay từ Quỹ quốc gia về việc làm qua Trung ương Đoàn liên tục gia tăng[50].
Công tác tư vấn hướng nghiệp, giới thiệu việc làm được Đoàn thanh niên các cấp triển khai hiệu quả với hình thức đa dạng[51], đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, nhất là trong tư vấn hướng nghiệp cho học sinh THPT, học sinh lớp 9. Các trung tâm giáo dục nghề nghiệp thanh niên, trung tâm dịch vụ việc làm thanh niên hoạt động hiệu quả, tổ chức nhiều hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm cho các đối tượng thanh niên, tạo điều kiện cho thanh niên tiếp cận với các nhà tuyển dụng. Các cấp bộ đoàn tập trung duy trì và phát triển mô hình dạy nghề tại chỗ; mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã phát triển cả số lượng và chất lượng. Các mô hình câu lạc bộ, hợp tác xã, tổ hợp tác thanh niên khởi nghiệp, thanh niên làm kinh tế, thanh niên giúp nhau phát triển kinh tế[52] đã phát huy hiệu quả thiết thực, tạo nhiều việc làm tại chỗ ổn định, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và cơ hội làm giàu cho thanh niên. Hoạt động tập huấn chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu sản xuất, ứng dụng thương mại điện tử; hỗ trợ ứng dụng công nghệ trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, bản quyền được chú trọng triển khai, qua đó giúp thanh niên nâng cao được năng suất lao động, chủ động trong tiêu thụ sản phẩm, nâng cao giá trị sản phẩm.
3.3. Chương trình “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần”
Toàn Đoàn đã tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức và tổ chức nhiều chương trình, hoạt động giáo dục trải nghiệm, rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng quản lý thời gian, ứng xử, giải quyết các vấn đề, phản biện, làm việc nhóm, kỹ năng hội nhập, nâng cao thái độ tích cực của thanh niên trong học tập, lao động, cuộc sống… với phương thức đa dạng, đáp ứng nhu cầu, sở thích, nguyện vọng chính đáng của thanh thiếu nhi[53].
Các cấp bộ đoàn đã phát động đoàn viên, thanh niên tham gia rèn luyện ít nhất 01 môn thể thao, tổ chức nhiều giải thể thao quần chúng qua đó góp phần nâng cao thể lực, ý thức rèn luyện sức khỏe trong thanh niên[54].
Thông qua các hoạt động truyền thông của Đoàn, nhận thức của thanh niên về tác hại của ma túy, rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích được nâng lên. Các chương trình giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên, chống nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, phòng chống HIV/AIDS do đoàn các cấp tổ chức đã trang bị nhiều kiến thức, kỹ năng cần thiết cho thanh thiếu niên và bước đầu góp phần làm giảm tỷ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại một số địa bàn trọng điểm. Các hoạt động tư vấn tâm lý, hỗ trợ pháp lý cho thanh thiếu nhi cũng được triển khai hiệu quả. Các cơ quan báo chí, xuất bản của Đoàn đã chủ động sản xuất, phối hợp sản xuất một số ấn phẩm văn hóa làm phong phú hơn đời sống tinh thần của thanh thiếu nhi.
Các cấp bộ đoàn đã tổ chức đa dạng các loại hình hoạt động văn hóa, nghệ thuật để nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho thanh niên; đồng thời tổ chức các diễn đàn, hội thảo về phát huy vai trò của thanh niên trong thực hiện nhiệm vụ chấn hưng văn hoá, bảo vệ biên cương tư tưởng văn hoá trong kỷ nguyên số[55]. Các cấp bộ đoàn tích cực vận động các nguồn lực xây dựng, cải tạo, nâng cấp nhiều điểm vui chơi, sinh hoạt cho thanh thiếu nhi, từ đó nâng cao chất lượng sinh hoạt thiếu nhi trên địa bàn dân cư Các chương trình huấn luyện kỹ năng, nhất là chương trình học kỳ quân đội, học kỳ công an… được Đoàn thanh niên các cấp quan tâm triển khai với nhiều nội dung mới, thu hút đông đảo thanh thiếu niên tham gia. Tiếp tục quan tâm chăm lo đời sống văn hóa tinh thần cho thanh niên công nhân các khu công nghiệp, chế xuất, thanh niên dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Các hoạt động tư vấn, khám và phát thuốc chữa bệnh miễn phí góp phần giúp đỡ nhân dân tại một số địa bàn khó khăn phòng, chữa một số bệnh thông thường và biết hướng điều trị đối với các bệnh nguy hiểm hơn.
4. Công tác phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng
Nhiệm kỳ qua, công tác phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng đạt kết quả toàn diện. Nhận thức về vai trò của tổ chức Đoàn, cán bộ đoàn trong công tác phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, trong bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng ngày càng được nâng lên[56]..
Với phương châm “Xây dựng Đội là xây dựng Đoàn trước một bước”, tổ chức Đoàn chú trọng phân công cán bộ có năng lực và tâm huyết phụ trách công tác thiếu nhi; thường xuyên quan tâm, định hướng chương trình công tác Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; tập trung xây dựng, củng cố, chấn chỉnh, nâng cao chất lượng về tổ chức, phong trào và hoạt động Đội trong và ngoài nhà trường. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, thực hiện chế độ, chính sách cho đội ngũ cán bộ Đội được quan tâm chú trọng[57]. Nội dung, phương thức triển khai chương trình Rèn luyện đội viên và dự bị đội viên được đổi mới gắn với ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tiếp cận tới đông đảo đội viên, thiếu nhi; chất lượng đội viên ngày càng được nâng cao[58]. Phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy”, “Kế hoạch nhỏ”, “Nghìn việc tốt” được đổi mới về phương thức triển khai, đạt kết quả rõ nét, qua đó, giáo dục, rèn luyện thiếu nhi về truyền thống lịch sử, văn hóa, lòng yêu nước, đạo đức, lối sống, tác phong; về học tập và rèn luyện; về sức khỏe, thẩm mỹ và kỹ năng trong cuộc sống[59].
Cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu” được các cấp bộ đoàn triển khai với nhiều nội dung, hình thức hoạt động đa dạng, thường xuyên, hiệu quả, lan tỏa rộng khắp trong đoàn viên, thanh niên. Toàn Đoàn tập trung thực hiện tốt công tác chăm lo cho thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn, thiếu nhi khu vực vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số, biên giới, biển đảo, con em công nhân, khu công nghiệp, khu chế xuất[60]. Nhiều mô hình, hoạt động tư vấn, giáo dục kỹ năng, hỗ trợ, giúp đỡ thiếu niên, nhi đồng được triển khai hiệu quả[61]. Đoàn các cấp tích cực, chủ động thực hiện và tham gia giám sát Luật Trẻ em năm 2016, thực hiện tốt vai trò tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em; kịp thời phản ánh, đề xuất, kiến nghị và tham gia giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến trẻ em, đặc biệt là phòng chống bạo lực học đường, phòng chống đuối nước, tai nạn thương tích và bạo hành, xâm hại trẻ em. Các hoạt động lên tiếng bảo vệ trẻ em thông qua các vụ việc ngày càng được thực hiện chủ động, kịp thời. Mô hình “Hội đồng trẻ em” được triển khai thí điểm thành công, trở thành phương thức hiệu quả để phát huy quyền tham gia của trẻ em [62]. Toàn Đoàn đã chủ động, tích cực chăm lo, hỗ trợ, giúp đỡ, tư vấn cho trẻ em trong tình hình dịch bệnh COVID-19 kéo dài với nhiều mô hình, cách làm sáng tạo, hiệu quả, bền vững, đặc biệt là trẻ em các vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số và các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh[63].
Công tác phối hợp với các cấp, các ngành, chăm lo xây dựng Đội và phong trào thiếu nhi được đẩy mạnh, đạt hiệu quả thiết thực. Các hoạt động thu hút, huy động nguồn lực, xã hội hóa phục vụ công tác Đội và phong trào thiếu nhi được quan tâm, thực hiện thường xuyên. Hệ thống các nhà thiếu nhi do Đoàn quản lý hoạt động hiệu quả. Hoạt động xây dựng, cải tạo, nâng cấp các sân chơi, điểm sinh hoạt, vui chơi cho thiếu nhi được các cấp bộ Đoàn, Đội quan tâm, tích cực thực hiện với 12.566 điểm sinh hoạt, vui chơi cho thiếu nhi được xây dựng mới tại các xã, phường, thị trấn trong nhiệm kỳ, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động thiếu nhi trên địa bàn dân cư. Các cấp bộ đoàn tích cực tham mưu xây dựng và phát triển nhà thiếu nhi, cung thiếu nhi cấp huyện, cấp tỉnh[64]. Nhiều công trình, phần việc được liên kết, phối hợp thực hiện đã góp phần chăm lo, giáo dục toàn diện cho thiếu niên, nhi đồng[65].
5. Công tác quốc tế thanh niên
Công tác quốc tế thanh niên tiếp tục có những bước phát triển mới về chiều sâu, chất lượng được nâng lên, phương thức triển khai sáng tạo, linh hoạt, thích ứng, đóng góp tích cực vào thành công chung của công tác đối ngoại nhân dân và nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho thanh thiếu nhi Việt Nam.
Các hoạt động chính trị đối ngoại, giao lưu hữu nghị được Trung ương Đoàn chú trọng tăng cường, mở rộng địa bàn, đối tác cũng như lĩnh vực hợp tác. Về địa bàn, đối tác, quan hệ với các tổ chức thanh niên các nước láng giềng và các nước có quan hệ đối tác chiến lược, có vị trí quan trọng đối với Việt Nam được đặc biệt chú trọng, trong đó tập trung nâng cao chất lượng và tính thiết thực của các hoạt động[66]. Đối với các cơ chế hợp tác đa phương mà Việt Nam là thành viên, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam đã tham gia tích cực và có trách nhiệm, có nhiều sáng kiến, thể hiện vai trò dẫn dắt trong một số hoạt động cụ thể, đóng góp quan trọng vào sự thành công trong cơ chế hợp tác thanh niên đa phương, trong đó có hợp tác thanh niên ASEAN, ASEAN+, đặc biệt là trong năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam 2020[67]. Quan hệ hữu nghị và đoàn kết với các nước, tổ chức bạn bè truyền thống, cánh tả, cộng sản tiếp tục được duy trì, thể hiện trách nhiệm và vai trò tích cực của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong hoạt động của Liên đoàn Thanh niên dân chủ Thế giới[68]. Về lĩnh vực hợp tác, Trung ương Đoàn, Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam tăng cường, mở rộng lĩnh vực hợp tác, trong đó tập trung vào các nội dung thiết thực, phù hợp với năng lực, sở trường, nhu cầu và nguyện vọng của thanh niên như: tình nguyện vì cộng đồng, thanh niên khởi nghiệp, đào tạo kỹ năng cho thanh niên trong thời đại 4.0, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, công dân toàn cầu, khởi nghiệp sáng tạo, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững, đào tạo lãnh đạo trẻ và nhiều lĩnh vực khác được thanh niên quan tâm. Các cấp bộ đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động giao lưu, phối hợp với các tổ chức thanh niên các nước láng giềng để tăng cường giáo dục về truyền thống hữu nghị và hợp tác toàn diện. Công tác phối hợp, hợp tác đào tạo cán bộ và trao đổi kinh nghiệm xây dựng tổ chức Đoàn; tăng cường giao lưu thanh niên biên giới được quan tâm triển khai. Các hoạt động tình nguyện tại Lào và Campuchia được nhiều tỉnh, thành đoàn tổ chức. Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các hoạt động đối ngoại thanh niên kịp thời được điều chỉnh, thích ứng với bối cảnh mới thông qua việc linh hoạt tổ chức các hoạt động theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, các hoạt động đối ngoại tại chỗ[69] đã góp phần củng cố, duy trì mối quan hệ với đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống. .
Về thông tin, tuyên truyền đối ngoại, Trung ương Đoàn triển khai nhiều nội dung phong phú và cách làm mới, sáng tạo, kịp thời cung cấp thông tin về tình hình thế giới, khu vực cho đoàn viên, thanh niên trong nước; cung cấp thông tin về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi Việt Nam cho đối tác, bạn bè thế giới[70], tranh thủ sự ủng hộ của các tổ chức đối tác, bạn bè để có tiếng nói ủng hộ mạnh mẽ đối với những vấn đề liên quan đến chủ quyền Việt Nam, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, đấu tranh với các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch. Bước đầu hình thành và phát huy vai trò đội ngũ cộng tác viên về công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại của Đoàn.
Hỗ trợ đoàn viên, thanh niên trong hội nhập quốc tế được tập trung đẩy mạnh, đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Đề án “Nâng cao năng lực tiếng Anh cho thanh thiếu niên Việt Nam giai đoạn 2018 - 2022” được triển khai hiệu quả, thu hút sự quan tâm tham gia của hàng triệu lượt đoàn viên, thanh thiếu nhi[71]. Công tác khai thác nguồn lực, dự án quốc tế phục vụ công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi được quan tâm, góp phần hiệu quả trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và tăng cường kỹ năng hội nhập quốc tế cho thanh niên[72].
Công tác thanh niên ngoài nước đạt được một số kết quả đáng ghi nhận trong kết nối, định hướng, hỗ trợ, phát triển và mở rộng các tổ chức Đoàn, Hội thanh niên, sinh viên Việt Nam ở ngoài nước, phát huy vai trò nòng cốt của tổ chức Đoàn, Hội trong các hoạt động cộng đồng, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, hướng về quê hương, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc[73].
6. Công tác xây dựng Đoàn; mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên
Các cấp bộ đoàn đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm xây dựng Đoàn vững mạnh về tư tưởng chính trị, tổ chức và hành động. Các giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ đoàn, chất lượng cơ sở đoàn, chất lượng đoàn viên được chú trọng thực hiện, tạo chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng Đoàn. Mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên được mở rộng, tỷ lệ tập hợp thanh niên được nâng lên.
6.1. Công tác cán bộ đoàn
Công tác cán bộ đoàn ở các cấp có chuyển biến tích cực; đội ngũ cán bộ từ Trung ương tới cơ sở được chuẩn hóa, có tác động tích cực đến chất lượng tổ chức và hoạt động tại các cấp; năng lực công tác, bản lĩnh chính trị của cán bộ được nâng lên; các khâu của công tác cán bộ đoàn được thực hiện đúng quy định.
Công tác phát hiện, xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn có chất lượng, trưởng thành từ phong trào thanh niên được quan tâm. Nhiều cán bộ đoàn có trình độ, năng lực, trưởng thành từ cơ sở, có kinh nghiệm thực tiễn được phát hiện và kịp thời bổ sung cho đội ngũ cán bộ đoàn các cấp, góp phần đảm bảo sự ổn định trong công tác quản lý, chỉ đạo và tổ chức hoạt động của Đoàn. Công tác tuyển chọn, tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch cán bộ được thực hiện đúng quy định của Đảng, Nhà nước và đảm bảo đặc thù của công tác đoàn, dân chủ, khách quan. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đoàn được đặc biệt quan tâm thực hiện, chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng để chuẩn hóa tiêu chuẩn cán bộ theo yêu cầu của Đảng, Nhà nước[74]. Công tác nhận xét, đánh giá, xếp loại cán bộ đoàn các cấp được thực hiện nghiêm túc, gắn liền với công tác thi đua khen thưởng và đánh giá khi bổ nhiệm, luân chuyển, điều động. Nhiều cán bộ đoàn được quan tâm bố trí, sử dụng, luân chuyển góp phần bổ sung nguồn cán bộ chất lượng cho hệ thống chính trị[75].
Các quy chế, quy định về rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ đoàn gắn với các yêu cầu chống suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ được các cấp bộ đoàn nghiên cứu, hoàn thiện, triển khai nghiêm túc, tạo chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao tính tiên phong, gương mẫu, vai trò thủ lĩnh của cán bộ đoàn[76]. Các quy định gắn với chức danh cán bộ đoàn được xây dựng và triển khai kịp thời, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn công tác[77].
Chủ trương cán bộ đoàn cấp trung ương và cấp tỉnh mỗi năm tối thiểu có 2 tháng công tác tại cơ sở (chủ trương “1 + 2”) được thực hiện rộng rãi, bước đầu khẳng định hiệu quả; tạo ra sự gắn kết giữa đoàn cấp trên với cấp dưới, bổ sung kiến thức thực tiễn cho cán bộ đoàn chuyên trách các cấp.
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam và các đơn vị đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đoàn ở các cấp đã được quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên, báo cáo viên, giáo trình. Các thiết chế này đã phát huy tốt vai trò trong công tác đào tạo, bồi dưỡng và hướng dẫn, phối hợp với các cơ sở đoàn trong việc huấn luyện đội ngũ cán bộ đoàn các cấp.
6.2. Công tác đoàn viên
Chất lượng đoàn viên, đoàn viên kết nạp mới ngày càng được cải thiện. Các cấp bộ đoàn đã chú trọng tạo nguồn kết nạp từ thanh niên tiên tiến, đội viên trưởng thành; kết nạp đoàn viên trong các khối trường học, địa bàn dân cư, thanh niên công nhân. Thực hiện chủ trương “trọng chất lượng hơn trọng số lượng” trong kết nạp đoàn viên mới; các nguyên tắc, quy trình và thủ tục kết nạp đoàn viên mới được đảm bảo. Đoàn các cấp đã triển khai tốt việc kết nạp đoàn viên mới gắn với các sự kiện chính trị quan trọng, các dịp kỷ niệm thành lập Đoàn hằng năm[78].
Chương trình “Rèn luyện đoàn viên” giai đoạn 2018 - 2022 được kiên trì triển khai, góp phần phát huy yếu tố tự rèn luyện của đoàn viên. Đoàn viên tham gia hoạt động Đoàn nơi cư trú có nhiều chuyển biến tích cực. Các cấp bộ đoàn tích cực thực hiện chủ trương “1+1”; tăng cường tổ chức các hoạt động tạo môi trường để đoàn viên rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành, trong đó “Ngày đoàn viên” được tổ chức sáng tạo, thu hút đông đảo đoàn viên tại những nơi chưa có tổ chức Đoàn tham gia.
Công tác quản lý đoàn viên có sự đổi mới. Các cấp bộ đoàn đã chủ động ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý đoàn viên, đảm bảo tính chính xác, khoa học trong quản lý. Trung ương Đoàn đã xây dựng phần mềm quản lý đoàn viên để quản lý thống nhất đoàn viên cả nước, triển khai đến tất cả các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc[79].
6.3. Công tác xây dựng tổ chức cơ sở Đoàn
Tổ chức cơ sở Đoàn được quan tâm nâng cao chất lượng với nhiều giải pháp. Trung ương Đoàn, các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc đã tiến hành rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, nhanh chóng đi vào hoạt động ổn định. Trung ương Đoàn hướng dẫn các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc triển khai xây dựng danh mục vị trí việc làm; hướng dẫn việc thực hiện sắp xếp tổ chức Đoàn ở những địa phương thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã…
Việc nâng cao chất lượng cơ sở đoàn, nhất là ở địa bàn dân cư đã được các cấp bộ đoàn đặc biệt quan tâm, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đã ban hành Kết luận về các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tổ chức cơ sở đoàn trên địa bàn dân cư giai đoạn 2019 - 2022. Nội dung, hình thức sinh hoạt chi đoàn được đổi mới theo hướng gắn với nhu cầu, nguyện vọng của đoàn viên, coi trọng tính làm chủ của đoàn viên trong hoạt động. Các đơn vị tập trung xây dựng “Chi đoàn mạnh”, Đoàn cơ sở “3 chủ động”, nâng cao chất lượng hoạt động của chi đoàn trên địa bàn dân cư; tổ chức các giải pháp tạo nguồn và nâng cao chất lượng bí thư chi đoàn. Trung ương Đoàn và các tỉnh, thành đoàn kiên trì phối hợp, vận động thành lập, phát triển tổ chức Đoàn trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước, tổ chức Đoàn ở nước ngoài; thành lập tổ chức đoàn ở các khu chung cư, khu nhà trọ[80].
6.4. Công tác kiểm tra, giám sát
Công tác kiểm tra, giám sát của Đoàn trong nhiệm kỳ đã có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt là công tác giám sát, phản biện xã hội các chính sách có liên quan tới thanh thiếu nhi, góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đoàn. Nhận thức của cấp bộ đoàn và đội ngũ cán bộ đoàn về công tác kiểm tra, giám sát được nâng cao. Tính kế hoạch, phát hiện và định hướng trong công tác kiểm tra, giám sát được đảm bảo. Nội dung kiểm tra, giám sát sát với thực tiễn, tập trung vào việc triển khai, cụ thể hóa các chương trình, đề án, kết luận trong cả nhiệm kỳ 2017 - 2022; chương trình công tác của Ban Chấp hành Đoàn các cấp và công tác tài chính trong Đoàn. Hình thức, phương pháp kiểm tra, giám sát có nhiều đổi mới, đảm bảo thiết thực, hiệu quả; quy trình kiểm tra, giám sát chặt chẽ và khoa học hơn. Công tác kiểm tra, giám sát đã giúp các cấp bộ đoàn đánh giá được hiệu quả, tính khả thi của các chủ trương, chương trình công tác đoàn; phát hiện, khắc phục kịp thời những vấn đề khó khăn, tồn tại, hạn chế trong công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi; xử lý kịp thời đơn khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của đoàn viên, thanh niên và người dân. Công tác kiện toàn nhân sự Ủy ban kiểm tra các cấp, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho ủy viên ủy ban kiểm tra, cán bộ phụ trách công tác kiểm tra của Đoàn về nghiệp vụ kiểm tra, giám sát được quan tâm thực hiện[81]. Công tác giám sát việc thực hiện nhiệm vụ và việc tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ đoàn, cán bộ đoàn chủ chốt các cấp được quan tâm triển khai thường xuyên thông qua làm việc, tiếp xúc, nắm thông tin dư luận.
Các cấp bộ đoàn tổ chức sơ kết 5 năm thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW, 218-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị. Đoàn các cấp phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp tham mưu cấp ủy xác định nội dung, chương trình, kế hoạch phối hợp giám sát xã hội hằng năm đối với cấp ủy và chính quyền địa phương[82]. Các hoạt động phản biện xã hội được triển khai dưới nhiều hình thức, tạo môi trường để cán bộ, đoàn viên, thanh niên tham gia đóng góp ý kiến xây dựng các chủ trương, chính sách, pháp luật liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên, đặc biệt là góp ý trong quá trình xây dựng dự thảo Luật Thanh niên 2020[83].
6.5. Công tác mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên
Trong nhiệm kỳ qua, nội dung và phương thức đoàn kết tập hợp thanh niên được đổi mới theo hướng đáp ứng tốt hơn nhu cầu, sở thích của thanh niên, qua đó, mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên được mở rộng, tỷ lệ đoàn kết tập hợp thanh niên đạt 66%, tăng hơn 9% so với nhiệm kỳ trước.
Vai trò nòng cốt chính trị của Đoàn với Hội LHTN Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam và các tổ chức thanh niên được tăng cường. Cán bộ đoàn các cấp đã phát huy tốt vai trò cốt cán, nòng cốt khi tham gia giữ các chức vụ chủ chốt của Ủy ban Hội các cấp. Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và các tổ chức thành viên tập thể thuộc Hội tiếp tục có bước phát triển, mở rộng tầm ảnh hưởng, tổ chức được nhiều chương trình, hoạt động có ý nghĩa thiết thực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, chăm lo, đồng hành cho hội viên, thanh niên[84].
Với phương châm “Đoàn mạnh, Hội rộng”, tổ chức Hội các cấp triển khai có hiệu quả các hoạt động tuổi trẻ sống đẹp, sống có ích, thanh niên lập thân, khởi nghiệp, lập nghiệp. Tăng cường sử dụng mạng xã hội để lắng nghe ý kiến và định hướng tư tưởng cho thanh niên. Tích cực chuyển đổi sang các mô hình câu lạc bộ, tổ, đội nhóm theo sở thích và triển khai hiệu quả các giải pháp nhằm kết nối các tổ, đội, nhóm thanh niên tự tổ chức góp phần thu hút, tập hợp thanh niên tham gia các hoạt động của Đoàn, Hội. Chú trọng tổ chức các hoạt động cụ thể chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp chính đáng cho thanh niên, qua đó phát hiện, tập hợp, phát huy lực lượng nòng cốt, hạt nhân trong các hoạt động để thực hiện công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên. Các cấp bộ đoàn đã tích cực triển khai các giải pháp hiệu quả trong tập hợp và hỗ trợ thanh niên yếu thế, dân tộc thiểu số, tín đồ tôn giáo, thanh niên Việt Nam ở ngoài nước; kết nối, phát huy tài năng trẻ trên các lĩnh vực, văn nghệ sĩ trẻ và trí thức trẻ Việt Nam ở nước ngoài tham gia các hoạt động Đoàn, Hội, góp phần xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững mạnh.
7. Đoàn tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng và hệ thống chính trị
Xác định đây là nhiệm vụ quan trọng thường xuyên, các cấp bộ đoàn đã nghiêm túc tổ chức quán triệt, tuyên truyền, triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đẩy mạnh giáo dục nâng cao nhận thức chính trị tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên về Đảng; đấu tranh bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thành lập các ban chỉ đạo ở các cấp và tham gia tích cực trong công tác nắm bắt, kịp thời xử lý các vấn đề liên quan đến an ninh, tư tưởng trong thanh niên; định hướng dư luận xã hội trong thanh niên và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, đặc biệt là trên không gian mạng. Các cấp bộ đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động với hình thức phù hợp để góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, phòng chống tham nhũng, lãng phí, phòng chống suy thoái về đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Tích cực triển khai thực hiện Cuộc vận động “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”. Kiên trì thực hiện các giải pháp phát hiện, lựa chọn đoàn viên ưu tú để bồi dưỡng tạo nguồn và nâng cao chất lượng giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp, trong đó chú trọng đoàn viên ở các khối: công nhân trực tiếp sản xuất, sinh viên, thanh niên nông thôn, lực lượng vũ trang, trí thức trẻ, thanh niên dân tộc thiểu số, cán bộ đoàn cơ sở[85]. Các cấp bộ đoàn đã thực hiện tốt việc rèn luyện đảng viên trẻ; đào tạo cán bộ, bổ sung nguồn cán bộ trẻ có năng lực, uy tín cho cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội.
Các cấp bộ đoàn tích cực, chủ động, kiên trì tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước các chủ trương, chính sách đối với thanh thiếu nhi. Tham gia tổng kết Nghị quyết số 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X; phối hợp tốt với các bộ, ban, ngành tham gia đề xuất, xây dựng, góp ý các văn bản chính sách, pháp luật về thanh niên, đặc biệt là tham gia quá trình xây dựng Luật Thanh niên năm 2020 và Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030. Các cấp bộ đoàn tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết liên tịch số 01/2017/NQLT/CP-BCHTWĐTN về Quy chế phối hợp công tác giữa Chính phủ và Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, giữa Ủy ban nhân dân với Ban Chấp hành Đoàn các cấp, các chương trình phối hợp với các bộ, ngành, các tổ chức kinh tế, xã hội trong giáo dục, bồi dưỡng, chăm lo và phát huy thanh niên; phối hợp thực hiện hiệu quả các chương trình mục tiêu, chương trình mục tiêu quốc gia. Trung ương Đoàn phối hợp với Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam tổ chức và thực hiện Đề án Điều tra, rà soát, đánh giá việc thực hiện pháp luật, chính sách đối với thanh niên; chủ động đề xuất các chương trình, dự án, đề án nhằm phát huy thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc[86].
Thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW, Quyết định số 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Đoàn các cấp tích cực tham gia vào hoạt động giám sát, phản biện xã hội; chủ động xây dựng các chương trình, kế hoạch giám sát, phản biện xã hội phù hợp với thực tiễn. Công tác tham mưu của Đoàn với Đảng, đề xuất với chính quyền các cấp đã kịp thời tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi triển khai công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi.
8. Công tác phối hợp, chỉ đạo của Đoàn
Công tác tham mưu, chỉ đạo của Đoàn sáng tạo, linh hoạt, quyết liệt, phương thức chỉ đạo có nhiều đổi mới. Nhiều chủ trương công tác mới, định hướng khung giai đoạn 2018 - 2022 được ban hành sớm từ đầu nhiệm kỳ để cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI. Công tác chỉ đạo thí điểm các chủ trương mới được chú trọng. Nhiều vấn đề quan trọng được tập trung rà soát, ban hành các văn bản mới để tập trung chỉ đạo. Sự tham gia trách nhiệm, hiệu quả của các cấp bộ đoàn trong thực hiện các nhiệm vụ cấp bách của đất nước, địa phương như bầu cử, thiên tai, dịch bệnh… nhận được sự đánh giá cao của cấp ủy, chính quyền, nhân dân. Việc tổ chức giao lưu, đối thoại giữa cán bộ đoàn chủ chốt với thanh thiếu nhi được tăng cường. Phong cách làm việc và phương pháp công tác, phương pháp đi cơ sở của cán bộ đoàn có chuyển biến tích cực. Công nghệ thông tin được ứng dụng mạnh mẽ trong công tác chỉ đạo, điều hành, thông tin, báo cáo, triển khai các hoạt động trong hệ thống Đoàn, đặc biệt là cấp Trung ương. Công tác thi đua, khen thưởng được thực hiện kịp thời, chính xác hơn. Bộ tiêu chí đánh giá công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi được điều chỉnh đảm bảo tính định hướng rõ hơn, tạo thuận lợi cho cơ sở trong triển khai thực hiện. Việc phát hiện và nhân rộng các mô hình, cách làm hay từ thực tiễn trong và ngoài hệ thống tổ chức Đoàn được chú trọng.
Các chương trình phối hợp với các cấp, các ngành, tổ chức, cá nhân trong giáo dục, bồi dưỡng, chăm lo và phát huy thanh thiếu nhi được mở rộng, nâng cao chất lượng, qua đó tạo cơ chế, nguồn lực triển khai công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi. Trung ương Đoàn triển khai hiệu quả Nghị quyết liên tịch 01 với Chính phủ, các chương trình phối hợp với các bộ, ngành, tập đoàn, tổ chức lớn.
9. Đánh giá việc thực hiện các chỉ tiêu nhiệm kỳ
Tính đến 6 tháng đầu năm 2022, có 7/11 chỉ tiêu vượt chỉ tiêu nhiệm kỳ (chỉ tiêu 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9); 4/11 chỉ tiêu chưa đạt chỉ tiêu nhiệm kỳ (chỉ tiêu 1, 3, 10, 11).
(1)- 100%/100% cán bộ (đạt chỉ tiêu); 97%/100% đoàn viên (đạt 97% chỉ tiêu) được học tập, quán triệt và 83%/80% thanh niên (vượt chỉ tiêu) được tuyên truyền về các nghị quyết của Đảng, của Đoàn.
(2)- Xây dựng được 18.836/10.363 mô hình, giải pháp tư vấn giúp đỡ, hỗ trợ thanh thiếu niên yếu thế tại xã, phường, thị trấn (vượt chỉ tiêu).
(3)- Vận động đoàn viên, thanh niên đề xuất 4.846.505/5.000.000 ý tưởng, sáng kiến (đạt 96,9% chỉ tiêu).
(4)- Trồng mới 46.499.117/ 30.000.000 cây xanh (vượt chỉ tiêu).
(5)- Hỗ trợ vay vốn 16.911 tỷ/10 nghìn tỷ đồng cho thanh niên làm kinh tế (vượt chỉ tiêu).
(6)- Hỗ trợ 5.984/1.000 dự án khởi nghiệp sáng tạo của thanh niên (vượt chỉ tiêu).
(7)- Tư vấn hướng nghiệp cho 12.896.108/10.000.000 lượt thanh thiếu niên (vượt chỉ tiêu); giới thiệu việc làm cho 3.164.983/1.500.000 thanh niên (vượt chỉ tiêu).
(8)- Xây dựng mới tại mỗi xã, phường, thị trấn ít nhất 01 điểm sinh hoạt, vui chơi cho thanh thiếu nhi. Hiện nay, toàn Đoàn xây dựng mới 12.458/10.599 điểm sinh hoạt, vui chơi cho thanh thiếu nhi (vượt chỉ tiêu).
(9)- Hỗ trợ, giúp đỡ 3.828.196/1.500.000 triệu thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn (vượt chỉ tiêu).
(10)- Kết nạp 4.578.855/5.000.000 đoàn viên (đạt 91,5% chỉ tiêu), tỷ lệ đoàn kết tập hợp thanh niên đạt 66%/60% (vượt chỉ tiêu).
(11)- Giới thiệu 1.022.253/1.000.000 đoàn viên ưu tú cho Đảng (vượt chỉ tiêu), trong đó phấn đấu ít nhất 533.995/ 700.000 đảng viên mới được kết nạp từ đoàn viên ưu tú (đạt 76,3% chỉ tiêu).
10. Đánh giá kết quả thực hiện các kết luận, đề án nhiệm kỳ
Các đề án, kết luận nhiệm kỳ và danh mục hoạt động cụ thể hóa trong từng năm được Ban Bí thư, Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn ban hành sớm[87]. Các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc đã ban hành các kế hoạch, danh mục công việc, hoạt động để triển khai cụ thể hóa các kết luận, đề án nhiệm kỳ, đồng thời đưa các nội dung giải pháp của đề án, kết luận vào chương trình công tác năm. Việc triển khai các đề án, kết luận có ý nghĩa quan trọng góp phần hoàn thành các chỉ tiêu công tác năm, chỉ tiêu công tác nhiệm kỳ, khắc phục các hạn chế cố hữu trong công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi (có các báo cáo chuyên đề đánh giá kết quả thực hiện các kết luận, đề án kèm theo).
II. HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN
1. Hạn chế
- Việc triển khai thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của một số cơ sở đoàn chưa được thường xuyên, liên tục; còn chưa sáng tạo trong việc xác định nội dung, cách làm, tiêu chí cụ thể phù hợp với thực tiễn. Việc nắm bắt tình hình tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng thanh thiếu nhi có thời điểm còn chưa chủ động, chưa kịp thời, đặc biệt là thanh niên khu vực đặc thù, thanh thiếu nhi yếu thế. Một số đơn vị chưa chủ động trong công tác đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc, nhất là trên không gian mạng. Hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là pháp luật về phòng chống ma túy trong thanh thiếu niên chưa cao.
- Vẫn còn một số cơ sở đoàn chưa chủ động đổi mới hoạt động nhằm nâng cao chất lượng phong trào; còn tình trạng chủ quan, thiếu khoa học trong bố trí chương trình, lập kế hoạch; chưa phát huy được tốt nhất nguồn lực tham gia. Công tác quản lý, điều phối các hoạt động tình nguyện, nhất là hoạt động của các câu lạc bộ, tổ, đội, nhóm tình nguyện tự lập còn hạn chế. Chỉ tiêu “Vận động đoàn viên, thanh niên đề xuất 5 triệu ý tưởng, sáng kiến” cơ bản đảm bảo về số lượng, tuy nhiên, nhiều ý tưởng, sáng kiến được đề xuất có chất lượng không cao. Sự phát triển của phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” tại một số cơ sở đoàn còn chậm.
- Việc triển khai các chương trình đồng hành với thanh niên yếu thế, khu vực đặc thù chưa được thường xuyên, hiệu quả chưa cao. Phong trào “Học sinh 3 rèn luyện”, “Học sinh 3 tốt” tại một số đơn vị chưa được quan tâm đúng mức. Các mô hình thanh niên phát triển kinh tế chưa đáp ứng được hết nhu cầu, tiềm năng của thanh niên. Việc thiết lập và sử dụng các hình thức tư vấn về tâm lý, hỗ trợ pháp lý cho thanh thiếu nhi chưa được triển khai hiệu quả.
- Chất lượng nghiệp vụ của một bộ phận cán bộ làm công tác phụ trách thiếu nhi còn thấp. Hoạt động Đội trên địa bàn dân cư chưa đáp ứng được yêu cầu.
- Việc mở rộng đối tác, địa bàn hợp tác quốc tế thanh niên còn chưa tương xứng với tiềm năng. Việc khai thác dự án quốc tế phục vụ công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi còn hạn chế về số lượng, quy mô và đối tác.
- Việc luân chuyển cán bộ đoàn quá tuổi theo Quy chế cán bộ Đoàn, việc tuyển dụng cán bộ đoàn gặp nhiều khó khăn, thiếu kịp thời. Chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, tạo nguồn cán bộ đoàn chưa đáp ứng yêu cầu. Một số nơi chưa đảm bảo quy trình, thủ tục kết nạp đoàn viên mới. Công tác quản lý đoàn viên, đoàn vụ tại nhiều cơ sở đoàn thực hiện chưa đúng quy định. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đoàn viên, trong xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đoàn viên còn chậm. Việc thực hiện chương trình “Rèn luyện đoàn viên” và đánh giá xếp loại đoàn viên ở một số nơi còn hình thức. Một số chi đoàn khu vực địa bàn dân cư, hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp chưa đảm bảo việc duy trì sinh hoạt chi đoàn theo quy định. Nội dung, phương thức sinh hoạt, hoạt động của chi đoàn, đoàn cơ sở chậm được đổi mới, thiếu hấp dẫn. Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước gặp nhiều khó khăn, chưa đạt được kết quả rõ nét.
- Chỉ tiêu phấn đấu ít nhất 700 nghìn đảng viên mới được kết nạp từ đoàn viên ưu tú chưa đạt. Công tác tham gia giám sát, phản biện xã hội của nhiều cơ sở đoàn còn yếu. Việc kiểm tra, đôn đốc thực hiện các kiến nghị, kết luận sau kiểm tra, giám sát chưa được chú trọng. Sự tham gia của thanh niên vào quá trình xây dựng và thực hiện chính sách thanh niên chưa cao.
- Công tác quán triệt, triển khai các kết luận, đề án nhiệm kỳ từ Đoàn cấp tỉnh đến cấp huyện, cơ sở chậm; việc cụ thể hóa các chủ trương ở cấp trên cho phù hợp với tình hình, đặc thù tại địa phương, đơn vị chưa tốt.
2. Nguyên nhân của hạn chế
Những hạn chế nêu trên có nguyên nhân khách quan là do sự biến động nhanh chóng của tình hình thanh niên; tác động tiêu cực của mạng xã hội; ảnh hưởng từ tình hình kinh tế - xã hội đất nước, các vấn đề an ninh phi truyền thống, đặc biệt là dịch bệnh COVID-19; một số cấp ủy đảng chưa làm tốt trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chủ trương, nghị quyết về công tác thanh niên; một số cấp chính quyền chậm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách cho thanh niên và công tác thanh niên. Song trực tiếp và quyết định nhất là các nguyên nhân chủ quan:
- Công tác tham mưu của một số cấp bộ đoàn với cấp ủy đảng, chính quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi thiếu chủ động, chưa đeo bám tham mưu cho cấp ủy để hoàn thành đến cùng. Chưa phát huy tốt việc lấy ý kiến trong cán bộ, đoàn viên, thanh niên để góp ý xây dựng chính sách, pháp luật liên quan đến thanh niên.
- Một bộ phận cán bộ đoàn còn hạn chế về kỹ năng, nghiệp vụ, chưa nắm vững chủ trương công tác mới; tư duy và tác phong chậm đổi mới; không gắn bó với thanh niên, không sâu sát cơ sở, làm việc thụ động, đối phó, ngại việc khó, thiếu tính sáng tạo; lười học tập chính trị; chưa thể hiện rõ vai trò thủ lĩnh của thanh niên. Cán bộ đoàn nhiều nơi bị thiếu, không được bổ sung thường xuyên. Công tác quy hoạch, đào tạo đội ngũ cán bộ kế cận ở nhiều đơn vị còn bị động.
- Hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nguyên tắc trong tổ chức, hoạt động của Đoàn chưa cao. Sau kiểm tra chưa quyết liệt đề ra giải pháp chỉ đạo nên một số hạn chế, yếu kém chậm được khắc phục.
- Việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn nhìn chung nhìn chung đã có nhiều cố gắng để phù hợp xu hướng phát triển của thanh niên và thực tiễn xã hội, tuy nhiên vẫn còn chậm.
- Công tác chỉ đạo thực hiện một số chủ trương công tác, chỉ tiêu chưa được thực hiện quyết liệt. Công tác nắm bắt tình hình đoàn viên, thanh thiếu nhi và phản ứng của tổ chức Đoàn, Hội, Đội về các vấn đề phát sinh trong thanh thiếu nhi ở một số đơn vị, tại một số thời điểm chưa kịp thời, chưa sâu sát. Việc khai thác các nguồn lực hỗ trợ các hoạt động của Đoàn, Hội, Đội chưa đa dạng, có nơi, có lúc chưa tốt. Việc triển khai các đề án gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn kinh phí.
III. MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Một là, bám sát chỉ đạo của cấp ủy đảng, nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị; thường xuyên nắm bắt, dự báo tình hình thanh thiếu nhi, kịp thời cập nhật các nội dung mới theo tình hình thực tế và theo chỉ đạo của Đảng, chính quyền.
Hai là, thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn. Đặc biệt trước những sự cố, thiên tai, dịch bệnh bất ngờ như đại dịch COVID-19 cần kịp thời thích ứng, đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động.
Ba là, biết lựa chọn trọng tâm, trọng điểm, tạo sức lan tỏa trong tổ chức và triển khai các phong trào hành động cách mạng của Đoàn trên cơ sở khơi dậy, phát huy sức sáng tạo của thanh niên, thu hút đông đảo lực lượng đoàn viên thanh niên tham gia.
Bốn là, chất lượng đội ngũ cán bộ đoàn, nhất là cán bộ cấp cơ sở có tính quyết định đối với việc triển khai các nội dung công tác đoàn, nhất là nội dung mới, khó, xuyên suốt nhiệm kỳ. Phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ đoàn, của tổ chức Đoàn cấp trên.
Năm là, cần có sự quyết liệt, năng động, sáng tạo chỉ đạo thực hiện và tổ chức, điều hành, tăng cường hướng dẫn cơ sở trong triển khai, xác lập giải pháp phù hợp theo từng giai đoạn. Kiên quyết giữ vững và thực hiện đến cùng các mục tiêu hằng năm, nhiệm kỳ đã đề ra.
Sáu là, coi trọng công tác kiểm tra, giám sát; đa dạng hóa và hiện đại hóa hình thức thông tin, báo cáo của Đoàn các cấp.
Phần thứ hai: NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO THANH THIẾU NHI NHIỆM KỲ 2022 - 2027
I. DỰ BÁO TÌNH HÌNH ĐẤT NƯỚC VÀ THANH THIẾU NHI
Thế giới đang trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song đang đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn. Kinh tế thế giới có nguy cơ lâm vào khủng hoảng, suy thoái nghiêm trọng và có thể còn kéo dài do tác động của đại dịch COVID-19 và xung đột địa chính trị. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là công nghệ số phát triển mạnh mẽ, tạo đột phá trên nhiều lĩnh vực, tạo ra cả thời cơ và thách thức đối với mọi quốc gia, dân tộc. Năm năm tới, Việt Nam hội nhập quốc tế sâu, rộng hơn và sẽ phải thực hiện đầy đủ, hiệu quả các cam kết khi tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phấn đấu thực hiện mục tiêu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, đặt niềm tin sâu sắc, kỳ vọng to lớn, tạo mọi điều kiện thuận lợi để chăm lo, giáo dục, bồi dưỡng và phát huy thế hệ trẻ. Trong 5 năm tới và giai đoạn 2030 - 2045, thanh niên Việt Nam chủ yếu thuộc nhóm độ tuổi sinh ra trong nửa cuối thập niên 1990 đến 2012, dự báo chiếm gần 1/4 dân số cả nước và gần 1/3 dân số trong độ tuổi lao động. Đây là thế hệ sinh ra và lớn lên trong thời đại kỹ thuật số phát triển, với những đặc điểm về tính cách, tư duy, nhận thức, tiềm năng, xu hướng và phong cách sống… có nhiều nét mới. Với sự phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ của khoa học, công nghệ; năng lực hội nhập, kỹ năng xã hội được nâng lên; thanh niên sẽ có xu hướng tự học, tiếp cận thông tin số, giải trí và sáng tạo trên nền tảng số; coi trọng và tham gia tích cực vào các hoạt động khởi nghiệp, sáng tạo; di cư và dịch chuyển lao động mạnh mẽ. Đại đa số thanh niên đề cao, phát huy các giá trị truyền thống, văn hoá tốt đẹp của nhân loại, của dân tộc; ý thức rõ trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc và nhân dân, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; thể hiện rõ lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước, khát vọng cống hiến, tinh thần đổi mới, sáng tạo, lẽ sống vì xã hội, cộng đồng.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển của đất nước, nhất là nền kinh tế phát triển chưa bền vững, còn nhiều hạn chế, đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới do tác động của đại dịch COVID-19; nguy cơ khủng hoảng kinh tế toàn cầu; xu hướng “già hóa dân số”; tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa tăng mạnh; các vấn đề an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh gay gắt, phức tạp; sự phát triển của mạng xã hội… Cùng với đó, yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ để tận dụng ưu thế của những năm cuối trong thời kỳ “dân số vàng”, đáp ứng yêu cầu của sự thay đổi công nghệ, tự động hoá, sự xuất hiện của các nghề nghiệp mới với tính chất công việc và yêu cầu kỹ năng mới; khoảng cách giữa trình độ chuyên môn, kỹ năng của lực lượng lao động thanh niên và nhu cầu của thị trường lao động; tỷ lệ thất nghiệp có xu hướng gia tăng do công nghệ không ngừng phát triển; nhu cầu giao tiếp trực tiếp giảm do thói quen sử dụng thiết bị thông minh chi phối… là những tác động và thách thức nhất định đến tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, quá trình học tập, lao động, việc làm, sức khoẻ của thanh niên, nhất là bộ phận thanh niên yếu thế, thanh niên công nhân, nông thôn, dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.
Với bối cảnh đó, đòi hỏi Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phải có tư duy, tầm nhìn mới, không ngừng đổi mới, sáng tạo trong hoạt động; tạo môi trường rèn luyện, động viên, khuyến khích, phát huy tinh thần xung kích, đổi mới, sáng tạo của thanh thiếu nhi thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; đồng hành, hỗ trợ, quan tâm, chăm lo vì sự phát triển của thế hệ trẻ Việt Nam.
II. MỤC TIÊU
Xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam phát triển toàn diện, giàu lòng yêu nước, có ý chí tự cường, tự hào dân tộc; có lý tưởng cách mạng, hoài bão, khát vọng vươn lên xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc; có đạo đức, ý thức công dân, chấp hành pháp luật; sức khỏe; văn hóa; kiến thức khoa học, công nghệ; kỹ năng sống, nghề nghiệp; ý chí lập thân, lập nghiệp; năng động, sáng tạo.
Phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là trong hội nhập quốc tế, chuyển đổi số quốc gia, góp phần hiện thực hoá mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Quan tâm, chăm lo các nhóm thanh thiếu nhi yếu thế về cơ hội phát triển.
Xây dựng Đoàn vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và hành động; nâng cao trách nhiệm phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; làm tốt công tác chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng.
III. KHẨU HIỆU HÀNH ĐỘNG
Khát vọng - Tiên phong - Đoàn kết - Bản lĩnh - Sáng tạo
IV. MỘT SỐ CHỈ TIÊU TRỌNG TÂM
1) 100% cán bộ đoàn, đoàn viên, 80% thanh niên được học tập, quán triệt, tuyên truyền, phổ biến nghị quyết, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và Nghị quyết, kết luận, chủ trương của Đoàn.
2) 50 triệu lượt đoàn viên, thanh niên được tham gia các hoạt động tình nguyện do tổ chức Đoàn, Hội tổ chức.
3) 250 nghìn ý tưởng, sáng kiến của đoàn viên, thanh niên được tổ chức Đoàn hỗ trợ triển khai, hiện thực hóa.
4) 60% thanh thiếu nhi được tiếp cận các hoạt động nâng cao năng lực số do tổ chức Đoàn, Hội, Đội các cấp triển khai thực hiện. 50% thanh niên sử dụng dịch vụ công trực tuyến. 70% thanh niên sử dụng tài khoản thanh toán điện tử.
5) 100 triệu cây xanh được đoàn viên, thanh niên tham gia trồng mới.
6) 300 thôn, bản khó khăn được đoàn viên, thanh niên tham gia hỗ trợ hoàn thành tiêu chí nông thôn mới.
7) 15 nghìn tỷ đồng được hỗ trợ cho thanh niên vay vốn để khởi nghiệp, lập nghiệp, làm kinh tế. 7 nghìn dự án khởi nghiệp sáng tạo của thanh niên được tổ chức Đoàn hỗ trợ.
8) 12 triệu lượt thanh thiếu niên được tư vấn hướng nghiệp và việc làm; 3 triệu thanh niên được giới thiệu việc làm.
9) 7 triệu lượt thanh thiếu nhi tham gia các hoạt động hỗ trợ nâng cao năng lực ngoại ngữ và hội nhập quốc tế.
10) 3 triệu thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn được tổ chức Đoàn các cấp hỗ trợ.
11) 50% đoàn viên xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Tỷ lệ đoàn kết tập hợp thanh niên đạt 68%.
12) 01 triệu đoàn viên ưu tú được giới thiệu cho Đảng xem xét kết nạp. Các cấp bộ đoàn phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu do cấp ủy giao về kết nạp đảng viên mới từ đoàn viên.
V. BA NHIỆM VỤ ĐỘT PHÁ
1. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn có bản lĩnh chính trị, có đạo đức, trách nhiệm, năng lực, uy tín, tiên phong, gương mẫu; chú trọng rèn luyện, tu dưỡng, thực hành đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ đoàn; thực hiện tốt công tác tuyển dụng, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ.
2. Triển khai sâu rộng chương trình “Thanh niên khởi nghiệp”, nhất là khởi nghiệp sáng tạo. Trọng tâm là phát triển năng lực khởi nghiệp của thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước, tham gia kiến tạo môi trường hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp phát triển đất nước trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số
3. Nâng cao năng lực số nhằm hỗ trợ thanh thiếu niên có nhận thức, thái độ đúng đắn về chuyển đổi số; trang bị kiến thức, kỹ năng phục vụ giao tiếp xã hội, học tập, nghiên cứu, giải trí, làm việc, khởi nghiệp sáng tạo,... trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ; góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ trong tương lai, tăng năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia.
VI. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO THANH THIẾU NHI NHIỆM KỲ 2022 - 2027
1. Công tác tuyên truyền, giáo dục
Toàn Đoàn tiếp tục tập trung, triển khai thường xuyên, hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, nâng cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, khơi dậy khát vọng cống hiến dựng xây quê hương, đất nước phồn vinh, hạnh phúc của đoàn viên, thanh niên. Chú trọng đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ đoàn, hội, cán bộ phụ trách thiếu nhi, tinh thần “tự giáo dục” của đoàn viên, thanh niên; tiếp tục đổi mới phương thức giáo dục phù hợp với từng đối tượng thanh niên và đòi hỏi của tình hình thực tiễn.
Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh: Đổi mới, nâng cao tính hiệu quả, thực chất, tính giáo dục của các nội dung, hình thức học tập và làm theo Bác, gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, giải quyết những khâu yếu, việc khó. Kiên trì xây dựng, triển khai chuyên đề học tập toàn khóa, hàng năm, phù hợp với từng đối tượng cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Tổ chức thường xuyên các hoạt động tuyên dương thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác; xây dựng các mô hình làm theo lời Bác. Phấn đấu 100% đoàn viên, 80% thanh niên học tập chuyên đề, đăng ký và hoàn thành các nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên: Đổi mới cách thức học tập, quán triệt, tuyên truyền các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, của Đoàn trong đoàn viên, thanh niên. Xây dựng và phát triển kho dữ liệu truyền thông hiện đại về những nhận thức mới của Đảng ta về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; những quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tiếp tục triển khai hiệu quả đợt sinh hoạt chính trị với chủ đề “Khát vọng cống hiến - Lẽ sống thanh niên” trong toàn Đoàn nhằm nâng cao đạo đức cách mạng trong tuổi trẻ Việt Nam. Tổ chức cho 100% đoàn viên mới kết nạp học tập các bài học lý luận chính trị, có kiểm tra, đánh giá nhận thức; tập trung các giải pháp khắc phục những biểu hiện của “bệnh” lười học chính trị trong một bộ phận đoàn viên. Nhân rộng các hình thức thi, tìm hiểu về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về Đảng Cộng sản Việt Nam, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trên mạng internet. Đa dạng hóa và thực hiện thường xuyên các hình thức nắm bắt tình hình, định hướng tư tưởng, dư luận xã hội thanh niên, nhất là trên không gian mạng. Tăng cường đối thoại, kết nối với thanh niên trong và ngoài nước.
Công tác giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc cho thanh thiếu nhi. Tập trung tổ chức các chương trình, hoạt động và các đợt sinh hoạt chính trị có tính hệ thống, đồng bộ, rộng khắp theo hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến. Tổ chức cho đoàn viên, thanh thiếu nhi tham gia các diễn đàn, tọa đàm, ngày hội thanh niên, liên hoan ca khúc cách mạng, xem phim lịch sử, triển lãm, thi tìm hiểu... nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn của Đảng, của Đoàn và đất nước. Tiếp tục triển khai hiệu quả các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, hành trình đến các địa chỉ đỏ. Tập trung đầu tư xây dựng, chăm sóc, tôn tạo và giới thiệu các khu di tích lịch sử, di tích văn hóa cho đoàn viên, thanh niên. Xây dựng các đội tuyên truyền viên trẻ tại các di tích, công trình văn hóa trọng điểm của quốc gia, địa phương; ứng dụng công nghệ mới trong xây dựng bản đồ số, số hóa các tài liệu, hiện vật, thông tin về các địa danh lịch sử, địa chỉ đỏ. Định kỳ tổ chức các hội thi, liên hoan, tuyên truyền ca khúc cách mạng, tìm hiểu lịch sử Việt Nam, truyền thống địa phương, đơn vị trong các cấp bộ đoàn, hội, đội.
Công tác giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi. Nêu cao tinh thần tự giác và ý thức tu dưỡng, rèn luyện, thực hành đạo đức cách mạng của cán bộ, đoàn viên và trách nhiệm nêu gương của cán bộ đoàn, hội, phụ trách đội. Nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện hệ giá trị và xác lập các tiêu chí cụ thể của hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới. Tổ chức cuộc vận động “Thanh niên ứng xử văn minh” trên mạng xã hội. Tiếp tục duy trì và đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” trong thanh niên, “Mỗi tuần 1 câu chuyện đẹp, 1 cuốn sách hay, 1 tấm gương sáng” trong thiếu nhi. Tổ chức các trào lưu, xu hướng tích cực trên không gian mạng thu hút đoàn viên, thanh niên hưởng ứng, làm theo. Tăng cường đấu tranh chống các quan điểm, hành vi phản đạo đức, phi đạo đức, phản văn hóa. Phát triển văn hóa đọc trong thanh thiếu nhi. Làm tốt công tác phát hiện, tôn vinh, nhân rộng và phát huy các điển hình thanh thiếu nhi tiêu biểu ở các lĩnh vực, đối tượng, khu vực.
Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, hình thành thói quen “Sống và làm theo Hiến pháp và Pháp luật” trong đoàn viên, thanh niên. Lựa chọn nội dung, đổi mới, phong phú hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật liên quan đến thanh niên và chính sách, pháp luật về thanh niên. Tăng cường các giải pháp định hướng, tuyên truyền cho thanh niên chấp hành nghiêm pháp luật. Kịp thời phát hiện, lên án các hành vi bạo lực, vi phạm pháp luật.Chủ động phối hợp với các ngành trong công tác hỗ trợ, giáo dục, cảm hóa thanh thiếu niên chậm tiến, tham gia phòng chống ma tuý, tệ nạn xã hội. Duy trì và phát triển các mô hình tư vấn pháp lý trẻ trong hệ thống Đoàn.
Đổi mới phương thức tuyên truyền, giáo dục: tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng tối đa ưu thế của các công cụ, phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội trong giáo dục thanh thiếu nhi. Phấn đấu 100% đoàn viên sử dụng và tương tác thường xuyên với ứng dụng di động “Thanh niên Việt Nam”. Xây dựng các bộ công cụ, sản phẩm, nội dung tuyên truyền phù hợp với nhu cầu của giới trẻ, nội dung trẻ trung, sinh động, phù hợp với thị hiếu của thanh thiếu nhi trên internet, mạng xã hội và các thiết bị di động thông minh. Phát huy vai trò của các tổ chức, cá nhân có uy tín, có ảnh hưởng xã hội trong định hướng, giáo dục đạo đức, lối sống, giá trị thẩm mỹ cho đoàn viên, thanh niên. Chú trọng tính nêu gương, trước hết là của cán bộ đoàn. Tiếp tục củng cố, kiện toàn và phát huy đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên dư luận xã hội, câu lạc bộ lý luận trẻ các cấp. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và tính giáo dục trong các ấn phẩm, sản phẩm của các cơ quan báo chí, xuất bản, trang cộng đồng của Đoàn trên mạng xã hội. Củng cố hoạt động của các thiết chế văn hóa dành cho thanh thiếu nhi do Đoàn quản lý.
2. Tổ chức các phong trào hành động cách mạng, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Triển khai các phong trào hành động cách mạng đảm bảo tính rộng khắp, tính định hướng, tính bền vững, hiệu quả, sáng tạo, trong đó, chú trọng lấy thanh niên là trung tâm, chủ thể của hoạt động. Lựa chọn những mô hình, cách làm hiệu quả để nhân rộng theo hướng có chiều sâu, bền vững trong toàn Đoàn, tạo dấu ấn xã hội tích cực. Gia tăng hàm lượng tri thức, sáng tạo gắn với chuyên môn, thế mạnh của từng đối tượng thanh niên trong giải quyết các vấn đề mới, khó tại địa phương, đơn vị.
2.1. Phong trào “Thanh niên tình nguyện”
Thực hiện chủ trương “3 liên kết” (liên kết lực lượng, liên kết địa bàn, liên kết cộng đồng)[88] trong triển khai các hoạt động tình nguyện, xây dựng xã hội tình nguyện. Coi trọng tổ chức hoạt động tình nguyện thường xuyên, tại chỗ, tình nguyện theo khối đối tượng, tại các địa bàn xây dựng nông thôn mới, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo. Khuyến khích tổ chức các hoạt động tình nguyện trực tuyến; tình nguyện theo dự án, giai đoạn nhiều năm nhằm giải quyết triệt để vấn đề trên một địa bàn. Nâng cao năng lực quản lý dự án, hoạt động tình nguyện của các cấp bộ đoàn, cán bộ đoàn.
Tình nguyện xây dựng nông thôn mới: tham gia thực hiện có hiệu quả chủ trương cơ cấu lại nông nghiệp, phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh; các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn mới[89]. Tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn (đường giao thông thôn, xóm; cầu nông thôn; nhà văn hóa thôn bản; thắp sáng đường giao thông nông thôn...), tập trung nguồn lực vào những địa bàn khó khăn. Xây dựng đời sống văn hóa, nông thôn mới kiểu mẫu, giàu bản sắc văn hóa truyền thống và bảo vệ môi trường sinh thái thông qua các công trình, phần việc thanh niên hiệu quả, góp phần đưa nông thôn trở thành “Nơi đáng sống”, “Làng quê đáng sống”. Tập trung hỗ trợ thanh niên nông thôn làm kinh tế; tuyên truyền các cách làm mới, sáng tạo, ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi; kết nối với doanh nghiệp, người tiêu dùng nhằm tạo tiền đề cho thanh niên vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng. Vận động, khuyến khích trí thức trẻ tham gia vào các đội hình tình nguyện xây dựng nông thôn mới.
Tình nguyện tham gia xây dựng đô thị văn minh: tập trung tham gia các chương trình xây dựng đô thị hiện đại, văn minh, đô thị thông minh theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Đa dạng hóa các nội dung, giải pháp tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức và sự tham gia của thanh niên trong việc xây dựng cảnh quan, môi trường đô thị, xây dựng lối sống văn minh, ứng xử văn hóa, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Tổ chức các hoạt động tình nguyện, phục vụ người dân tại các khu vực vui chơi, giải trí, các điểm di tích, danh lam thắng cảnh tại các địa phương, đơn vị. Nhân rộng các đội hình tuyên truyền văn hóa lịch sử tại các địa phương.
Tình nguyện bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống dịch bệnh: bảo vệ môi trường và sức khỏe nhân dân là mục tiêu hàng đầu, thích ứng với bối cảnh tình hình mới. Tuyên truyền, vận động thanh thiếu nhi tham gia tích cực vào các chương trình, cuộc vận động đảm bảo chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái như “Chống rác thải nhựa”, “Hãy làm sạch biển”. Xây dựng các mô hình làm việc, sinh sống, phát triển kinh tế thân thiện với môi trường. Xây dựng thói quen 4T (Từ chối - Tiết giảm - Tái sử dụng - Tái chế)[90] và thói quen phân loại rác tại nguồn. Khuyến khích mỗi thanh niên trồng và chăm sóc ít nhất 1 cây xanh hằng năm. Tích cực lên án các hoạt động, hành vi, dự án gây ô nhiễm môi trường. Tổ chức các hoạt động, chương trình, các kênh tư vấn phòng, chống dịch bệnh, hỗ trợ người dân chăm sóc, bảo vệ sức khỏe.
Tình nguyện tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông: tiếp tục triển khai hiệu quả Cuộc vận động “Thanh niên với văn hóa giao thông”, các đội hình chuyên, đội hình phản ứng nhanh giữ gìn trật tự an toàn giao thông. Nhân rộng các mô hình Cổng trường an toàn giao thông, Bến đò ngang an toàn, Điểm giao cắt đường bộ - đường sắt an toàn. Phối hợp với các ngành, các đơn vị liên quan thiết lập các kênh thông tin phản ánh, xử lý các điểm ùn tắc giao thông. Định kỳ tổ chức các diễn đàn “An toàn giao thông - Hành động của Thanh niên”.
Tình nguyện đảm bảo an sinh xã hội, vì cuộc sống cộng đồng: thu hút đông đảo thanh niên tích cực, chủ động tham gia các hoạt động tình nguyện do Đoàn, Hội tổ chức. Triển khai các chương trình, hoạt động gắn với nhu cầu của đời sống xã hội. Tiên phong trong ứng dụng chuyển đổi số phục vụ đời sống, sinh hoạt của người dân và thanh niên. Tích cực, chủ động tham gia giải quyết những vấn đề bức xúc, vấn đề mới phát sinh, các hoạt động an sinh xã hội, tham gia phát triển cộng đồng, đặc biệt là trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, người già neo đơn, thanh niên yếu thế. Tập trung thực hiện các Chương trình “Cả nước chung tay vì người nghèo”, “Tiếp sức đến trường”, “Tiếp sức người bệnh”, “Chăm sóc sức khỏe cộng đồng”, “Nhà vệ sinh cho em”, “Điều ước cho em”, “Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm”. Tăng cường tổ chức các hoạt động tình nguyện chuyên ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.
2.2. Phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo”
Nâng cao nhận thức, tâm thế và phát huy thanh niên tiên phong, sáng tạo trong nghiên cứu, ứng dụng thành quả, vận dụng có hiệu quả những yếu tố tích cực từ Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đặc biệt là tham gia tích cực vào quá trình chuyển đổi số quốc gia.
Sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học: tiếp tục khuyến khích, tạo môi trường để đoàn viên, thanh niên đề xuất các sáng kiến, ý tưởng sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy và học, đặc biệt là thích ứng với tình hình mới và những thách thức, khó khăn trong bối cảnh dịch bệnh. Xây dựng xã hội học tập. Nâng cao chất lượng học tập, nghiên cứu, tập sự nghiên cứu khoa học, chủ động đăng ký nghiên cứu các đề tài khoa học để giải quyết những nhiệm vụ đặt ra trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh. Thiết lập các mô hình hỗ trợ, tư vấn học tập, nghiên cứu khoa học cho đoàn viên thanh niên. Nâng cao chất lượng tổ chức các hội nghị, hội thảo khoa học cho thanh niên, sinh viên, giáo viên trẻ. Phối hợp tổ chức các cuộc thi sáng tạo thanh niên, thiếu niên, nhi đồng và ứng dụng công nghệ thông tin để giới thiệu các sản phẩm chất lượng với xã hội.
Sáng tạo trong lao động, sản xuất, kinh doanh: tiếp tục khuyến khích, cổ vũ và phát huy thanh niên đề xuất sáng kiến, ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ, kinh tế số vào lao động, sản xuất, kinh doanh; các sáng kiến, giải pháp tiết kiệm nguyên, nhiên, vật liệu, thời gian sản xuất; cải tiến, đổi mới, sáng tạo kiểu dáng, mẫu mã góp phần nâng cao chất lượng, gia tăng giá trị sản phẩm. Xây dựng các cộng đồng thanh niên sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch; du lịch biển, đảo, tham gia phát triển kinh tế biển nhằm định hướng, thông tin, chia sẻ kinh nghiệm và chăm lo, hỗ trợ, tham mưu chính sách phù hợp với tình hình mới. Tích cực phối hợp với các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp nhằm giúp thanh niên đưa các sáng kiến, phát minh, sáng chế ứng dụng vào thực tế. Tiếp tục đăng ký và triển khai các công trình, phần việc thanh niên các cấp trong lĩnh vực lao động, sản xuất, kinh doanh.Tiếp tục triển khai hiệu quả cuộc vận động “Thanh niên Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.
Sáng tạo trong công tác, phục vụ nhân dân và đời sống sinh hoạt: các cấp bộ đoàn và đoàn viên, thanh niên tích cực, chủ động, tiên phong tham gia vào quá trình xây dựng chính phủ số, xã hội số. Nâng cao năng lực số cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Khuyến khích, phát huy đoàn viên, thanh niên đề xuất các sáng kiến đổi mới quy trình, thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tham mưu, phục vụ; hỗ trợ, tư vấn người dân về các chủ trương, chính sách pháp luật hiện hành; đổi mới và nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm chủ công nghệ, vũ khí, khí tài hiện đại; nâng cao chất lượng cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày. Tổ chức các giải thưởng, cuộc thi, hội thao, ngày hội sáng tạo trẻ. Xây dựng cơ sở dữ liệu để tổng hợp, ứng dụng, khai thác các ý tưởng, phát minh, sáng kiến của đoàn viên, thanh thiếu nhi vào đời sống xã hội và nhu cầu của người dân.
2.3. Phong trào “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”
Xung kích trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh: bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của toàn Đoàn. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên đối với nhiệm vụ tăng cường quốc phòng an ninh, bảo vệ Tổ quốc. Tham gia xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh. Tham gia xây dựng và củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân. Tham gia xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu và dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp trên các vùng, miền và trên biển. Đoàn các cấp thực hiện nghiêm túc Chiến lược bảo vệ Tổ quốc, Chiến lược quốc phòng, Chiến lược quân sự, Chiến lược bảo vệ biên giới Quốc gia, Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng theo quy định và phân công.
Xung kích tham gia xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại: tiếp tục triển khai hiệu quả các phong trào hành động cách mạng trong thanh niên Quân đội và thanh niên Công an như: Thanh niên Quân đội rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, quyết thắng. Thanh niên Công an nhân dân học tập, thực hiện 06 điều Bác Hồ dạy - Xung kích, sáng tạo, tình nguyện, lập công vì an ninh Tổ quốc. Phát huy vai trò xung kích của lực lượng vũ trang trong tham gia các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, vì cuộc sống cộng đồng, tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh. Xây dựng Đoàn thanh niên Công an và thanh niên Quân đội các cấp vững mạnh.
Xung kích tham gia thực hiện các chương trình, dự án, cuộc vận động hướng về biên giới, biển đảo, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ: tiếp tục nghiên cứu, nâng cao giá trị thực tiễn của các chương trình, cuộc vận động trong toàn Đoàn như Cuộc vận động Nghĩa tình biên giới, biển đảo; Hành trình tuổi trẻ vì biển đảo quê hương, Chương trình Tháng ba biên giới, Sinh viên với biển, đảo Tổ quốc. Đăng ký, đảm nhận các công trình, phần việc thiết thực của tổ chức Đoàn và đoàn viên thanh niên hướng về biên giới, biển đảo. Xây dựng các chương trình ký kết các hoạt động kết nghĩa giữa các cơ sở đoàn, hội với các địa bàn biên giới, biển đảo. Tiếp tục tăng cường các hoạt động giúp đỡ gia đình, thân nhân, cán bộ, chiến sĩ đang công tác nơi biên giới, biển đảo.
Xung kích đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn dân cư: thanh thiếu niên trên địa bàn dân cư tích cực phối hợp với thanh niên lực lượng vũ trang trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh. Nâng cao chất lượng hoạt động của các đội thanh niên xung kích, tuần tra, tự quản, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, an toàn giao thông ở cơ sở. Tăng cường đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, nhất là ma túy trong thanh thiếu niên. Kiên trì phối hợp với các ngành trong giáo dục, giúp đỡ, cảm hóa thanh thiếu niên chậm tiến trên địa bàn dân cư.
3. Tổ chức các chương trình đồng hành với thanh niên
Tiếp tục triển khai các hoạt động hỗ trợ, tạo điều kiện cho thanh niên có cơ hội bình đẳng trong học tập, rèn luyện, phát triển toàn diện, tập trung vào những nhu cầu thiết thân, chính đáng của thanh niên. Quan tâm chú trọng công tác tư vấn, định hướng, tham mưu xây dựng chính sách, pháp luật hỗ trợ thanh niên trên các lĩnh vực. Triển khai hiệu quả Luật Thanh niên năm 2020 và Chiến lược phát triển thanh niên giai đoạn 2021 - 2030.
3.1. Chương trình “Đồng hành với thanh niên trong học tập”
Xây dựng môi trường học tập thân thiện, tích cực cho thanh niên. Cổ vũ, khuyến khích thanh niên tự học tập, học tập suốt đời và phát huy tinh thần hiếu học. Nghiên cứu, điều chỉnh các tiêu chí và hình thức tôn vinh học sinh, sinh viên, giảng viên trẻ đạt các danh hiệu “Sinh viên 5 tốt”, “Học sinh 3 tốt”, “Học sinh 3 rèn luyện”, “Giảng viên trẻ tiêu biểu” để phù hợp với yêu cầu thực tiễn của phong trào khối trường học. Chú trọng tôn vinh và thực hiện các giải pháp kết nối, phát huy các gương điển hình sau tuyên dương.
Chăm lo, hỗ trợ thanh niên học tập, nghiên cứu khoa học: các cấp bộ đoàn triển khai đồng bộ, hiệu quả các hoạt động tiếp sức đến trường; nhân rộng các mô hình, hoạt động hỗ trợ học sinh sinh viên, giảng viên trẻ học tập, nghiên cứu khoa học. Tăng cường ứng dụng công nghệ số và dạy học trực tuyến. Triển khai các công trình, phần việc thanh niên thiết thực hỗ trợ học sinh sinh viên, giảng viên trẻ vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo có môi trường giảng dạy, học tập thuận lợi. Phát triển các quỹ, học bổng, giải thưởng về học tập, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh các hoạt động thực hành, thực tế trong học tập, thường xuyên kết nối giữa nhà trường, sinh viên với các doanh nghiệp.
Tham mưu cơ chế, chính sách hỗ trợ thanh niên học tập: đổi mới phương thức thông tin cơ chế, chính sách, pháp luật về giáo dục đào tạo cho thanh niên. Phát huy vai trò của thanh niên tham gia xây dựng, giám sát chính sách, pháp luật về giáo dục, đào tạo. Xây dựng xã hội học tập thông qua việc thực hiện hiệu quả Đề án xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021 - 2030. Nâng cao năng lực ngoại ngữ, năng lực số cho thanh niên. Tích cực tham gia giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về giáo dục đào tạo.
3.2. Chương trình “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”
Xây dựng, tạo môi trường cho thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp thông qua các hình thức thông tin, truyền thông, kết nối, tư vấn, hướng dẫn thanh niên. Xây dựng cộng đồng thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp; sàn giao dịch ý tưởng khởi nghiệp, lập nghiệp. Thiết lập các ứng dụng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu về khởi nghiệp, lập nghiệp của thanh niên. Toàn Đoàn tập trung triển khai hiệu quả kết nối các mô hình, giải pháp, sản phẩm của thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp tới doanh nghiệp và xã hội. Nâng cao hiểu biết, nhận thức trách nhiệm của Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp thanh niên, Hội Sinh viên các cấp trong nhiệm vụ đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp. Tổ chức hiệu quả các ngày hội, hội chợ việc làm, triển lãm khởi nghiệp cho thanh niên.
Chăm lo, hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp: chú trọng công tác tư vấn, hỗ trợ, tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp, đạo đức kinh doanh, tư vấn hướng nghiệp, đào tạo nghề, giới thiệu việc làm cho thanh niên. Xây dựng, duy trì hiệu quả Quỹ hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp. Đầu tư cơ sở vật chất, nội dung hoạt động của Trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp. Truyền thông và nhân rộng các mô hình khởi nghiệp thành công, đặc biệt là khởi nghiệp sáng tạo, khởi nghiệp xã hội. Xây dựng và triển khai các giải pháp có tính đột phá trong tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh bậc THCS đến THPT. Tổ chức các hoạt động tư vấn, hỗ trợ, đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, thanh niên khuyết tật, thanh niên hoàn lương, công an, bộ đội xuất ngũ, thanh niên xuất khẩu lao động. Hỗ trợ và nhân rộng mô hình thanh niên phát triển kinh tế, trong đó chú trọng mô hình kinh tế tập thể. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trung tâm dịch vụ việc làm do Đoàn quản lý. Tăng cường mô hình liên kết, kết nối giữa các trường Đại học, Cao đẳng, trường nghề với cơ quan, doanh nghiệp để tạo việc làm cho sinh viên, học viên.
Tham mưu chính sách, pháp luật hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp: tích cực chủ động nghiên cứu, đánh giá, đề xuất với các ngành, các cấp xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp; các giải pháp hỗ trợ thủ tục vay vốn đối với các dự án khởi nghiệp, khởi nghiệp sáng tạo của thanh niên. Triển khai hiệu quả Chương trình hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2022 - 2030. Nâng cao hiệu quả giám sát của Đoàn thanh niên trong các chính sách, pháp luật về lao động, việc làm, khởi nghiệp đối với thanh niên. Khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn, Quỹ quốc gia về việc làm, vốn từ Ngân hàng chính sách xã hội và vận động các nguồn vốn xã hội hóa để hỗ trợ thanh niên vay vốn phát triển kinh tế.
3.3. Chương trình “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần”
Xây dựng môi trường thân thiện, tích cực cho thanh niên rèn luyện, phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần: tập trung các giải pháp xây dựng mô hình; cung cấp thông tin, kiến thức; giới thiệu, kết nối thanh niên với các hoạt động nghệ thuật, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí lành mạnh. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động thanh niên tham gia xây dựng nếp sống văn hoá, tiến bộ, nhất là trong việc cưới, việc tang, lễ hội, xoá bỏ các hủ tục, tập quán lạc hậu. Tăng cường phối hợp với các đơn vị chuyên ngành tổ chức các sân chơi, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao cho thanh thiếu nhi; khuyến khích các hoạt động sáng tạo nhằm bảo vệ, giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc, tham gia thực hiện nhiệm vụ chấn hưng văn hoá trong thời kỳ mới, phát triển và đầu tư cho các ý tưởng, hoạt động khởi nghiệp trong lĩnh vực văn hoá; hỗ trợ, phát huy có hiệu quả lực lượng văn nghệ sĩ trẻ. Phát huy tốt chức năng, nhiệm vụ của các thiết chế văn hóa trong và ngoài Đoàn quản lý. Định kỳ tổ chức các hội diễn, hội thi, liên hoan, đào tạo về kỹ năng, văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao, vui chơi giải trí lành mạnh cho thanh thiếu nhi. Đổi mới, đa dạng hóa các hình thức giới thiệu, phổ biến các tác phẩm văn hóa nghệ thuật có giá trị nhân văn cao để định hướng giáo dục thanh niên.
Chăm lo, hỗ trợ thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần: tăng cường các hoạt động tư vấn, hỗ trợ, định hướng, đào tạo kỹ năng cho thanh niên. Quan tâm bồi dưỡng, phát huy, chăm lo cho nguồn nhân lực trẻ, tài năng trẻ trong lĩnh vực thể dục thể thao, văn hóa nghệ thuật. Định kỳ tổ chức tuyên dương, trao giải thưởng, gặp gỡ, tôn vinh các điển hình tiêu biểu trong các lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao. Đầu tư, nâng cấp, phát huy các cung văn hóa thanh thiếu nhi, các nhà văn hóa, đơn vị nghệ thuật, công trình công cộng, vui chơi giải trí cho thanh thiếu nhi. Quan tâm, chăm lo đời sống văn hóa, tinh thần cho thanh niên công nhân, thanh niên khu công nghiệp, khu chế xuất, thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo, thanh niên vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Chủ động sản xuất, phối hợp sản xuất các ấn phẩm văn hóa đáp ứng đời sống tinh thần của thanh niên. Tăng cường các hoạt động truyền thông phòng, chống sử dụng ma túy, rượu bia, thuốc lá và các chất có hại; bài trừ tệ nạn xã hội. Tiếp tục quan tâm đổi mới nội dung chương trình và đa dạng hóa các phương thức huấn luyện kỹ năng cho thanh thiếu nhi.Tham mưu chính sách, pháp luật cho thanh niên: phối hợp với các bộ, ngành tham gia tích cực thực hiện chương trình phát triển văn hóa đọc và hoàn thiện kỹ năng thông tin cho thanh niên giai đoạn 2024 - 2030. Tích cực tham mưu xây dựng, cải tạo, phát huy các thiết chế văn hóa thể thao của Đoàn và các công trình phục vụ cộng đồng. Tích cực tham gia giám sát và phát huy thanh niên tham gia xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe cho thanh niên, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho thanh niên.
4. Công tác phụ trách Đội TNTP và bảo vệ chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng
Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của tổ chức Đoàn, Hội, Đội, của mỗi cán bộ đoàn, hội, đội trong công tác phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng. Quán triệt sâu sắc quan điểm: dành những điều kiện tốt nhất, sự chăm lo chu đáo nhất cho trẻ em - tương lai của đất nước. Thực hiện phương châm “Xây dựng Đội là xây dựng Đoàn trước một bước”. Phối hợp với các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường và xã hội xây dựng, hình thành thế hệ công dân tương lai, chủ nhân đất nước những năm 2030 - 2045 thông minh, trí tuệ, có lối sống văn hóa, lòng nhân ái, biết yêu thương, sẻ chia và sống có trách nhiệm.
Công tác phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh: các cấp bộ đoàn quan tâm, phân công cán bộ có kỹ năng nghiệp vụ, tâm huyết, trách nhiệm làm cán bộ phụ trách thiếu nhi. Tăng cường hỗ trợ, phát huy vai trò của Hội đồng Đội các cấp. Nghiên cứu xây dựng các cơ cấu nhân sự mới nhằm phát huy có hiệu quả hoạt động của Hội đồng Đội các cấp. Tiếp tục đổi mới nội dung phương thức triển khai các phong trào, cuộc vận động của tổ chức Đội. Các cấp bộ đoàn chỉ đạo triển khai hiệu quả phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” phù hợp với từng nhóm tuổi thiếu niên, nhi đồng ở các khu vực, địa bàn. Thường xuyên quan tâm, nâng cao hiệu quả công tác phát hiện, tuyên dương, tuyên truyền và bồi dưỡng thiếu nhi là cháu ngoan Bác Hồ các cấp. Đổi mới các hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc; đạo đức, lối sống cho thiếu nhi; triển khai sâu rộng, đổi mới phương thức sinh hoạt chuyên đề “Mỗi tuần một câu chuyện đẹp, một cuốn sách hay, một tấm gương sáng”. Nâng cao chất lượng tổ chức Đội và đội viên. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức triển khai chương trình dự bị đội viên, chương trình “Rèn luyện đội viên”. Củng cố và nâng cao chất lượng công tác đội viên lớn, công tác nhi đồng. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chỉ huy đội, cán bộ phụ trách đội. Phát huy vai trò của đội ngũ huấn luyện viên công tác đội cấp trung ương trong bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ cán bộ phụ trách đội, chỉ huy đội các cấp và tham gia nghiên cứu, đề xuất, triển khai thí điểm các mô hình mới, sáng tạo của Trung ương. Chú trọng củng cố, đầu tư nguồn lực, nâng cao chất lượng hoạt động Đội trên địa bàn dân cư. Tập trung xây dựng và phát triển tổ chức Đội trong các trường ngoài công lập.
Công tác chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng: triển khai đồng bộ, toàn diện và có hiệu quả cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu”. Triển khai hiệu quả hoạt động giáo dục kỹ năng thực hành xã hội, trải nghiệm sáng tạo cho thiếu nhi, chú trọng hướng dẫn cho các em tiếp cận sử dụng Internet phục vụ nhu cầu học tập, giải trí lành mạnh. Tiếp tục triển khai có hiệu quả các giải pháp tuyên truyền, bồi dưỡng cho thiếu nhi kỹ năng phòng chống đuối nước, tai nạn thương tích; phòng, chống bạo lực, xâm hại và những hành vi nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, sức khỏe tâm thần. Tổ chức các hoạt động, mô hình bền vững trong chăm sóc, hỗ trợ, nâng cao thể chất và tinh thần cho trẻ em, nhất là trẻ em yếu thế, có hoàn cảnh khó khăn, ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển đảo. Phát huy hiệu quả hoạt động các thiết chế của Đoàn trong công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu nhi. Chú trọng tham mưu xây dựng và phát triển Trung tâm hoạt động Thanh thiếu nhi, Nhà thiếu nhi cấp huyện.
Công tác bảo vệ trẻ em và thực hiện nhiệm vụ đại diện tiếng nói, nguyện vọng trẻ em: tích cực, chủ động triển khai thực hiện hiệu quả Luật Trẻ em 2016. Phấn đấu 100% thiếu nhi trong các Liên đội Tiểu học, Trung học cơ sở được tuyên truyền về Luật Trẻ em hằng năm. Trung ương Đoàn và tổ chức Đoàn các cấp phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò là tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em. Phối hợp thực hiện tốt các mô hình phát huy quyền tham gia của trẻ em như Hội đồng trẻ em, Diễn đàn trẻ em, Câu lạc bộ Quyền trẻ em. Phấn đấu tối thiểu có 40 triệu lượt trẻ em được lấy ý kiến về những vấn đề liên quan đến trẻ em. Triển khai các hoạt động bảo vệ, hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên không gian mạng. Triển khai các giải pháp hỗ trợ can thiệp đối với trẻ em bị bạo lực, xâm hại, tai nạn thương tích và sử dụng lao động trẻ em trái quy định của pháp luật. Các cấp bộ đoàn chủ động, tích cực tham gia giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật có liên quan đến trẻ em; kịp thời đề xuất, kiến nghị và tham gia giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến trẻ em.
5. Công tác quốc tế thanh niên
Đổi mới và nâng cao hiệu quả toàn diện công tác quốc tế thanh niên. Tăng cường và mở rộng hợp tác quốc tế để phát triển thanh niên Việt Nam; thực hiện các cam kết khu vực và quốc tế về thanh niên mà Việt Nam tham gia ký kết. Nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho thanh niên Việt Nam.
Công tác đối ngoại thanh niên: chủ động mở rộng, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế; chú trọng và tăng cường hợp tác với các nước láng giềng, bạn bè truyền thống và các nước có quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam, phát triển quan hệ đi vào chiều sâu, thiết thực. Tham gia tích cực, có trách nhiệm vào các cơ chế hợp tác đa phương mà Việt Nam là thành viên để nâng cao uy tín, vai trò, vị thế của thanh niên Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Triển khai sáng tạo, có hiệu quả các hoạt động chính trị đối ngoại và giao lưu thanh niên nhân dịp kỷ niệm năm chẵn, năm tròn thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam với các nước. Tiếp tục phát huy linh hoạt phương thức tổ chức các hoạt động đối ngoại thanh niên trong tình hình mới và thích ứng với “trạng thái bình thường mới”. Tổ chức các hoạt động giao lưu, kết nối, hỗ trợ thanh niên, du học sinh nước ngoài đang sinh sống và học tập tại Việt Nam.
Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại: nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, dự báo tình hình thanh niên và phong trào thanh niên thế giới. Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền đối ngoại phù hợp với đối tượng thanh thiếu nhi. Phát huy vai trò của các tổ chức Đoàn, Hội thanh niên, sinh viên ngoài nước trong tuyên truyền, quảng bá, nâng cao hình ảnh đất nước, văn hóa và con người Việt Nam. Hình thành và phát huy vai trò đội ngũ cộng tác viên về công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại của Đoàn.
Hỗ trợ cán bộ đoàn, đoàn viên, thanh niên trong hội nhập quốc tế: đẩy mạnh việc nâng cao nhận thức, hỗ trợ trang bị kiến thức, kỹ năng, đặc biệt là năng lực sử dụng ngoại ngữ để đoàn viên, thanh niên chủ động, tích cực hội nhập quốc tế. Triển khai hiệu quả Đề án “Hỗ trợ nâng cao năng lực ngoại ngữ và hội nhập quốc tế cho thanh thiếu nhi Việt Nam giai đoạn 2022 - 2030”. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho cán bộ đoàn. Phấn đấu đến năm 2027, cán bộ đoàn chủ chốt cấp tỉnh, cấp trung ương có khả năng làm việc hiệu quả trong môi trường quốc tế.
Mở rộng và nâng cao chất lượng công tác thanh niên ở ngoài nước: củng cố, kết nối, định hướng, hỗ trợ tổ chức hoạt động của các tổ chức Đoàn, Hội ngoài nước, tập trung vào các hoạt động hỗ trợ thanh niên Việt Nam ở nước ngoài trong học tập, nghiên cứu khoa học, đời sống, việc làm. Vận động, kết nối thanh niên Việt Nam ở ngoài nước tổ chức các hoạt động hướng về đất nước, phát huy bản sắc văn hóa và truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quan tâm thành lập mới các tổ chức Đoàn, Hội ở nước ngoài nơi có đông thanh niên, sinh viên Việt Nam sinh sống, học tập.
Chủ động, tăng cường hợp tác, khai thác các dự án, nguồn lực quốc tế hỗ trợ công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi, đặc biệt là lĩnh vực tình nguyện vì cộng đồng, phát triển bền vững, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, hỗ trợ thanh niên trong số hóa và khởi nghiệp văn hóa.
6. Công tác xây dựng Đoàn, mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên
Toàn Đoàn tập trung xây dựng Đoàn vững mạnh toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và hành động, xác định phương châm “chất lượng tổ chức cơ sở đoàn là trọng tâm, công tác cán bộ đoàn là then chốt”. Thực hiện đồng bộ các giải pháp, xác định xây dựng cơ sở đoàn vững mạnh là khâu đột phá. Nhất quán, kiên trì phương châm phải nắm vững nguyên tắc, bám sát thực tiễn nhưng phải linh hoạt, phù hợp với yêu cầu đổi mới.
6.1. Công tác cán bộ đoàn
Thực hiện tốt tất cả các khâu của công tác cán bộ. Xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn, hội, đội các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, trách nhiệm, năng lực và động cơ đúng đắn, thực sự tiên phong, gương mẫu, luôn đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc, của tổ chức Đoàn lên trên lợi ích cá nhân, thực sự là người bạn đồng hành cùng đoàn viên, thanh thiếu nhi. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng các kiến thức, kỹ năng về công tác vận động quần chúng, khoa học nghệ thuật lãnh đạo, quản lý, tri thức khoa học, kiến thức thực tiễn…để cán bộ đoàn có khả năng bắt kịp với xu thế phát triển của thanh niên, hướng tới có khả năng tạo ra trào lưu, mô hình dẫn dắt thanh niên. Tiếp tục đẩy mạnh đào tạo cán bộ thông qua thực tiễn hoạt động phong trào; tăng cường đi cơ sở. Thực hiện chủ trương “1 + 2” phù hợp với tình hình mới. Tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh, hoàn thiện các quy chế, quy định về rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ đoàn hướng đến việc xây dựng phong cách cán bộ đoàn trong từng khối đối tượng.
Thực hiện nghiêm túc các chủ trương và quy định về rèn luyện, tu dưỡng đạo đức trong cán bộ, đoàn viên và các quy định về tiêu chuẩn cán bộ đoàn các cấp theo Quy chế cán bộ Đoàn. Nghiên cứu, xây dựng các giá trị đạo đức trong cán bộ đoàn các cấp. Nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện và thực hành đạo đức cách mạng cho cán bộ, đoàn viên. Tăng cường đấu tranh chống các quan điểm, hành vi vi phạm đạo đức trong cán bộ, đoàn viên.
Nghiên cứu tham mưu cơ chế tuyển dụng, quy chế quy hoạch, sử dụng, quản lý cán bộ đoàn thống nhất trên toàn quốc. Tiếp tục tham mưu chế độ, chính sách cho cán bộ đoàn trên địa bàn dân cư. Tham mưu cấp ủy đưa cán bộ trẻ, có tố chất của các cơ quan chính quyền, cơ quan của Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể sang làm công tác Đoàn Thanh niên. Tham mưu tổ chức tuyển dụng, thu hút sinh viên giỏi, xuất sắc, tài năng trẻ vào các vị trí phù hợp trong hệ thống tổ chức Đoàn. Nghiên cứu cơ chế sàng lọc, thay thế kịp thời cán bộ không đáp ứng được yêu cầu công tác. Xây dựng lập trường, bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ, tính xây dựng, trung thành, tiên phong, gương mẫu của các cấp bộ đoàn, cán bộ đoàn và đoàn viên. Khắc phục tình trạng “Nhạt Đảng, phai Đoàn” trong một bộ phận cơ sở và cán bộ, đoàn viên. Xây dựng Đoàn thật sự kỷ luật, kỷ cương, chuẩn mực, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.
6.2. Công tác tổ chức cơ sở đoàn
Triển khai các giải pháp mang tính đột phá trong nâng cao chất lượng đoàn cơ sở và chi đoàn cơ sở, trọng tâm là xây dựng “Chi đoàn mạnh” và Đoàn cơ sở “3 chủ động”. Đổi mới nội dung, phương thức sinh hoạt, hoạt động chi đoàn, đoàn cơ sở theo hướng tăng cường chuyển đổi số. Nghiên cứu sửa đổi một số quy định của Điều lệ Đoàn về phương thức hoạt động của tổ chức cơ sở đoàn để phù hợp với thực tiễn. Tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động tổ chức cơ sở đoàn trên địa bàn dân cư. Kiên trì vận động, đeo bám việc thành lập tổ chức Đoàn ở khu chung cư, khu nhà trọ, đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, ở những địa phương triển khai mô hình chính quyền đô thị với mô hình phù hợp, ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước; ở nước ngoài. Tiếp tục tham mưu chỉ đạo sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong giai đoạn mới.
6.3. Công tác đoàn viên
Tập trung nâng cao tính chính trị của đoàn viên; ngăn chặn từ sớm, từ xa những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”. Tiếp tục triển khai các giải pháp mới, quyết liệt, đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng đoàn viên mới kết nạp. Thực hiện đúng nguyên tắc, quy trình và thủ tục kết nạp đoàn viên mới. Đẩy mạnh thực hiện chủ trương “1 + 1” phù hợp với tình hình mới. Tiếp tục triển khai hiệu quả, thiết thực chương trình “Rèn luyện đoàn viên”, gắn rèn luyện với nhiệm vụ, trách nhiệm của đoàn viên từng khu vực, đối tượng. Duy trì hiệu quả tổ chức “Ngày đoàn viên”. Triển khai đồng bộ, có hiệu quả phần mềm Quản lý nghiệp vụ công tác đoàn viên trên toàn quốc. Thực hiện nghiêm việc quản lý hồ sơ, đánh giá, xếp loại đoàn viên hàng năm.
6.4. Công tác kiểm tra, giám sát
Nâng cao nhận thức của các cấp bộ đoàn, cán bộ đoàn về công tác kiểm tra, giám sát. Xây dựng và hoàn thiện các quy định, quy chế, quy trình, hướng dẫn nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát. Đổi mới phương pháp, kỹ năng, quy trình công tác kiểm tra, giám sát. Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, bản lĩnh chính trị, năng lực phân tích, đánh giá vấn đề của đội ngũ cán bộ đoàn về công tác kiểm tra, giám sát. Củng cố, kiện toàn kịp thời bộ máy làm công tác kiểm tra, giám sát các cấp. Kết hợp kiểm tra, giám sát thường xuyên với kiểm tra theo chuyên đề, kiểm tra đột xuất, kiểm tra dấu hiệu vi phạm của các cấp bộ đoàn và ủy ban kiểm tra các cấp. Nâng cao khả năng dự báo về những dấu hiệu vi phạm của tổ chức Đoàn, cán bộ đoàn, đoàn viên để có giải pháp kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn. Xử lý nghiêm, kịp thời, đúng quy định các hành vi vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước và Điều lệ Đoàn. Chú trọng việc phát hiện, đề xuất nhân rộng những mô hình hay, cách làm sáng tạo thông qua kiểm tra, giám sát. Lồng ghép việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật thông qua công tác kiểm tra, giám sát. Cấp Trung ương tham gia giám sát Luật Thanh niên, Chiến lược Phát triển thanh niên Việt Nam thông qua Bộ chỉ số Vì sự phát triển thanh niên Việt Nam.
Nghiên cứu bổ sung chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của ủy ban kiểm tra Đoàn các cấp. Nâng cao hiệu quả hoạt động của ủy ban kiểm tra Đoàn các cấp, thường xuyên giám sát theo chuyên đề việc thực hiện các chỉ tiêu mà nghị quyết đại hội Đoàn các cấp, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII, các chương trình công tác của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đã đề ra.
6.5. Công tác mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên
Kiên trì thực hiện phương châm “Đoàn mạnh, Hội rộng”. Xây dựng Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam vững mạnh. Tập trung triển khai các giải pháp đổi mới nội dung, phương thức đoàn kết, tập hợp thanh niên, đặc biệt trên không gian mạng, các địa bàn có đông thanh niên. Nghiên cứu, sửa đổi Điều lệ Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam phù hợp với tình hình mới. Thí điểm xây dựng mô hình hoạt động của thanh niên đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của thanh niên được quy định trong Luật Thanh niên 2020 và Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam 2021 - 2030. Nghiên cứu, biên soạn, xây dựng Bộ Chỉ tiêu đánh giá năng lực, kỹ năng cán bộ hội. Nâng cao chất lượng hoạt động và phát huy vai trò của các Hội đồng huấn luyện kỹ năng của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam các cấp. Nghiên cứu, tham mưu xác lập các quy định thành lập, công nhận tổ chức của thanh niên theo Luật Thanh niên 2020. Chú trọng kết nối, đồng hành, chăm lo, hỗ trợ phát huy sức mạnh của lực lượng thanh niên trong và ngoài nước. Vận động những người nổi tiếng có sức hút đối với thanh thiếu niên, vận động thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo, doanh nhân trẻ, trí thức trẻ, y bác sĩ trẻ, tài năng trẻ tham gia các hoạt động của Đoàn, Hội. Phát huy vai trò của lực lượng cốt cán và người có uy tín trong cộng đồng trong công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên.
Tích cực, chủ động tham mưu cơ chế, chính sách về thanh niên và công tác thanh niên. Nâng cao hiệu quả mô hình “Những người bạn của Đoàn”. Xây dựng và phát huy đội ngũ cán bộ đoàn, hội cốt cán phong trào đảm bảo các tiêu chí tiên phong - trí tuệ - tâm huyết - trách nhiệm để tập hợp, kết nối, dẫn dắt và giáo dục thanh niên.
7. Công tác tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng và hệ thống chính trị
Tập trung quán triệt, tuyên truyền Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhằm thống nhất về nhận thức và hành động trong toàn Đoàn và tuổi trẻ cả nước. Tiếp tục xác định rõ trách nhiệm của các cấp bộ đoàn và đoàn viên trong công tác xây dựng Đoàn và tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị. Triển khai các giải pháp giúp cán bộ đoàn, đoàn viên nhận diện các biểu hiện và đề ra các giải pháp phù hợp để chủ động đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch với phương châm “Nhận thức đúng, thông tin đủ, hành động nhanh, kết nối mạnh, lan toả rộng”. Xây dựng cơ chế cung cấp thông tin thường xuyên, kịp thời để mỗi đoàn viên trong tổ chức kịp thời được cập nhật những thông tin chính thống, có nhận thức đúng về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Củng cố, kiện toàn và tổ chức lực lượng cốt cán thực hiện nhiệm vụ. Triển khai phương án nắm bắt và tham gia đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng thông qua các trang cộng đồng, báo chí, các ứng dụng thông tin liên lạc trên mạng xã hội. Xây dựng và kết nối đồng bộ các trang cộng đồng, các nền tảng trên không gian mạng nhằm nâng cao hiệu quả định hướng thông tin dư luận, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Tổ chức lực lượng tham gia phối hợp với các cơ quan chức năng, nghiệp vụ để đấu tranh với những sự việc, tình huống phức tạp, nhạy cảm.
Nâng cao chất lượng giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp. Tiếp tục triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện Cuộc vận động “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”. Chú trọng giới thiệu đoàn viên ưu tú là công nhân trực tiếp sản xuất, sinh viên, thanh niên nông thôn, lực lượng vũ trang, trí thức trẻ, thanh niên dân tộc thiểu số, cán bộ đoàn cơ sở cho Đảng xem xét, kết nạp. Triển khai đồng bộ các giải pháp thực hiện Chỉ thị 03-CT/TWĐTN của Ban Bí thư Trung ương Đoàn về tăng cường công tác bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp. Xây dựng quy trình và các tiêu chuẩn cụ thể để lựa chọn, bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp.
Chủ động đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ trẻ chất lượng cao, trưởng thành từ công tác Đoàn Thanh niên; chủ động giới thiệu để bổ sung cho cấp ủy đảng, chính quyền và tổ chức chính trị - xã hội các cấp.
Chủ động, sáng tạo, kiên trì tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước các chủ trương, chính sách đối với thanh thiếu nhi. Tham mưu tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”. Tham mưu Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Quy chế cán bộ Đoàn bổ sung, sửa đổi và hướng dẫn thực hiện Quy chế cán bộ Đoàn đáp ứng yêu cầu thực tiễn; tham mưu Nghị định của Chính phủ về công tác cán bộ đoàn. Tham mưu tăng cường cơ chế làm việc, đối thoại giữa cấp ủy, chính quyền các cấp về các vấn đề liên quan đến thanh niên.
Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giám sát và phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của tổ chức Đoàn các cấp, tập trung vào chính sách, pháp luật liên quan đến thanh niên. Phát huy vai trò của các cấp bộ đoàn, đoàn viên, thanh niên trong giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên theo Kế hoạch số 99-KH/TWĐTN-BKT ngày 10/9/2018 thực hiện Quy định số 124-QĐ/TW ngày 02/02/2018 của Ban Bí thư Trung ương Đảng. Xây dựng và nhân rộng mô hình “Tiếng nói thanh niên”. Tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đôn đốc thực hiện kết luận, kiến nghị sau giám sát.
8. Tiếp tục đổi mới công tác tham mưu, phối hợp, chỉ đạo của Đoàn
Trong mọi hoạt động của Đoàn, phải thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy vị trí trung tâm, vai trò chủ thể của thanh niên. Kiên trì thực hiện phương châm “thanh niên biết, thanh niên bàn, thanh niên làm, thanh niên kiểm tra, thanh niên giám sát, thanh niên thụ hưởng”.
Đổi mới công tác tham mưu, chỉ đạo của các cấp bộ đoàn phù hợp với tình hình mới: đề cao chỉ đạo vĩ mô, đồng bộ, tạo mẫu của cấp trung ương. Tăng cường chuyển đổi số trong công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp bộ đoàn. Tăng cường số hóa thông tin các hoạt động Đoàn. Tăng cường tính chủ động, mở rộng không gian sáng tạo cho cơ sở. Kiên trì phương châm: tập trung cho cơ sở, đến với thanh niên. Thường xuyên tổ chức khảo sát, lấy ý kiến đánh giá của đoàn viên, thanh thiếu nhi sau mỗi chiến dịch, chương trình, hoạt động của Đoàn để rút kinh nghiệm, điều chỉnh phù hợp. Tăng cường hướng dẫn, chuyển giao mô hình mới cho cơ sở. Đổi mới đội ngũ cán bộ đoàn, đặc biệt là về tư duy, trình độ và phong cách làm việc, lấy hiệu quả công việc làm thước đo đánh giá cán bộ và tổ chức. Đổi mới chế độ thông tin, báo cáo đảm bảo nhanh, chính xác, giảm tải số lượng văn bản. Đổi mới công tác thi đua khen thưởng, đảm bảo động viên kịp thời, khen thưởng đúng người, đúng việc, có tác dụng nêu gương và cổ vũ phong trào thanh thiếu nhi.
Đổi mới công tác phối hợp với các cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân: phối hợp và triển khai có hiệu quả các chương trình phối hợp, nghị quyết liên tịch, mở rộng phạm vi, đối tượng hợp tác để tạo nguồn lực cho các hoạt động của Đoàn. Triển khai nhiều giải pháp mới, sáng tạo, hiệu quả trong vận động nguồn lực để bồi dưỡng, chăm lo và phát huy thanh niên. Xây dựng cơ chế phối hợp thường xuyên với đội ngũ văn nghệ sĩ, người có ảnh hưởng trong xã hội để truyền thông về các hoạt động của Đoàn, Hội, Đội.
VII. Về một số đề án trọng điểm nhiệm kỳ
(1) Đề án “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi trên không gian mạng giai đoạn 2022 - 2030”.
(2) Đề án “Phát hiện, bồi dưỡng và phát huy Tài năng trẻ Việt Nam giai đoạn 2022 - 2030”.
(3) Đề án “Nâng cao năng lực số cho thanh thiếu niên Việt Nam giai đoạn 2022-2030”.
(4) Đề án “Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2022 - 2030”.
(5) Đề án “Thành lập Quỹ hỗ trợ sáng kiến vì cộng đồng”.
(6) Đề án “Nâng cao năng lực ngoại ngữ và hội nhập quốc tế cho thanh thiếu nhi Việt Nam giai đoạn 2022 - 2030”.
(7) Đề án “Tăng cường năng lực quản lý, điều phối hoạt động tình nguyện cho đội ngũ cán bộ Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam các cấp giai đoạn 2022 - 2030”.
(8) Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh giai đoạn 2023 - 2027”.
(9) Đề án “Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề trẻ em giai đoạn 2023 - 2027”.
(10) Đề án “Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các tổ chức thanh thiếu nhi Việt Nam trong tình hình mới”.
* * *
Đại hội kêu gọi tất cả các cấp bộ đoàn, toàn thể đoàn viên, thanh niên Việt Nam ở trong nước và ngoài nước phát huy mạnh mẽ lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, giá trị văn hóa Việt Nam, lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ để đổi mới, sáng tạo, thi đua lập nhiều thành tích, thực hiện thành công Nghị quyết đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh lần thứ XII, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng đất nước phát triển, phồn vinh, hạnh phúc, sánh vai với các cường quốc năm châu theo lời dạy của Bác Hồ kính yêu./.
BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH
BBT Tweet
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
