Trao đổi với đồng chí Dương Văn An, Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh khóa IX về các vấn đề đang đặt ra cho thanh niên hiện nay.

PV: Thưa đồng chí, với số lượng thanh niên tham gia tổ chức Đoàn đến nay còn khá khiêm tốn, với tỷ lệ 30% thanh niên cả nước. Đồng chí có cho rằng, trong nhiệm kỳ tới, nhiệm vụ thu hút, tập hợp thanh niên tham gia tổ chức Đoàn cần phải đẩy mạnh hơn nữa?

Đồng chí Dương Văn An: Mặt trận tập hợp, đoàn kết thanh niên ngày càng được mở rộng hơn. Hiện nay, Đoàn đang làm nòng cốt trong các tổ chức của thanh niên như Hội Liên hiệp thanh niên, Hội sinh viên Việt Nam, Hội thầy thuốc trẻ, Hội doanh nhân trẻ…. Sắp tới có thêm Hội thanh niên khuyết tật và các Hội khác để Đoàn vừa chăm lo cho thanh niên nhưng cũng tăng cường đoàn kết, tập hợp thanh niên.

Chúng tôi thấy hiện nay vấn đề đoàn kết, tập hợp thanh niên, xây dựng Đoàn, Hội ở trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn ở ngoài khu công nghiệp còn rất khó khăn. Đoàn đã định hướng làm thế nào để tăng tỷ lệ tổ chức Đoàn, Hội trong các doanh nghiệp này. Như tổ chức thêm các mô hình chi Đoàn, chi Hội nhà trọ, làm việc với các chủ doanh nghiệp để xây dựng Đoàn ở trong doanh nghiệp.

Đối với những nơi khó khăn, chúng tôi tổ chức các hoạt động bên ngoài hàng rào doanh nghiệp, như tổ chức “Ngày Đoàn viên” ở những nơi có đoàn viên nhưng chưa có tổ chức Đoàn, tổ chức các chương trình văn hóa, văn nghệ, thể thao; giúp đỡ cho thanh niên công nhân hoặc tổ chức các tour miễn phí, tour giá rẻ để thanh niên công nhân có điều kiện tham quan, nghiên cứu di tích lịch sử, tham gia các lễ hội, vui chơi giải trí…

Bên cạnh đó, Đoàn hỗ trợ thanh niên về quê ăn Tết, hoặc tổ chức ăn Tết xa nhà, hỗ trợ cho thanh niên công nhân cưới theo nếp sống văn hóa, tổ chức lễ cưới tập thể… Chúng tôi cũng đẩy mạnh việc kết nối thanh niên Việt Nam đang lao động, học tập ở nước ngoài để phát huy được vai trò của Đảng trong chương trình đối ngoại, xây dựng hình ảnh của thanh niên và đất nước Việt Nam.

Muốn mở rộng mặt trận tập hợp, đoàn kết thanh niên và tăng cường tỷ lệ thanh niên vào Đoàn và hoạt động của Đoàn, Hội, chúng tôi phải tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động. Trong đó xác định mục tiêu hướng về cơ sở, gần gũi với thanh niên, đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của thanh niên. Và khi đó, tự thân thanh niên tìm đến tổ chức Đoàn.

PV: Trong các diễn đàn tại Đại hội, nhiều đại biểu lo lắng về việc hiện nay có một bộ phận thanh niên suy thoái đạo đức. Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cũng cho rằng, nỗi lo về đức còn đáng ngại hơn nỗi lo về tài. Trong nhiệm kỳ tới, Trung ương Đoàn có định hướng gì về vấn đề này?

Đồng chí Dương Văn An: Vấn đề rèn đức cho thanh niên luôn được Đoàn quán triệt, xem đó là một nhiệm vụ trọng tâm, bởi vì chức năng của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là chức năng giáo dục. Đoàn phải là trường học Xã hội Chủ nghĩa của thanh niên. Chúng tôi song hành giữa việc rèn đức và luyện tài cho thanh niên. Trong đó lấy đức làm gốc như lời dạy của Bác.

Để rèn đức, việc đầu tiên chúng tôi đang thực hiện trong nhiệm kỳ này và sẽ thực hiện tốt hơn nữa trong nhiệm kỳ sau là triển khai đề án tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, nếp sống cho thanh thiếu nhi. Đây là một đề án lớn có tính xuyên suốt trong cả nhiệm kỳ.

Thứ hai, chúng tôi sẽ làm công tác tuyên truyền giáo dục, nhân rộng các mô hình điển hình, xây dựng các gương người tốt việc tốt, làm cho các giá trị tốt đẹp trong thanh niên có sức lan tỏa.

Trong vấn đề xây dựng mô hình điển hình người tốt việc tốt, chúng tôi phấn đấu thực hiện các tiêu chí về rèn luyện đạo đức lối sống cho thanh niên theo tinh thần Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị. Đó là đẩy mạnh học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Cùng với đó, chúng tôi đẩy mạnh việc rèn luyện đoàn viên trong thời kỳ mới và có những tiêu chí hành động cụ thể. Trong đó nhấn mạnh việc mỗi đoàn viên phải rèn luyện, tu dưỡng đạo đức qua công việc, đời sống hàng ngày. Có như vậy, việc tập trung nâng cao lý tưởng, đạo đức lối sống của đoàn viên, thanh niên mới có hiệu quả.

Chúng tôi cũng đẩy mạnh phong trào rèn đức thông qua các hoạt động thực tiễn của Đoàn, thông qua đó giáo dục đoàn viên thanh niên, như: phong trào thanh niên tình nguyện, thanh niên tham gia phát triển hoạt động kinh tế, xã hội, các động bảo vệ Tổ quốc.

Bằng kinh nghiệm thực tiễn của nhiệm kỳ qua, chúng tôi thấy các phong trào này thu hút rất đông đảo thanh niên tham gia, và việc giáo dục qua các phong trào có hiệu quả hơn rất nhiều. Như Bác Hồ đã nói rằng, một trăm bài phát biểu cũng không bằng một con người, một tấm gương tiêu biểu.

Tôi tin rằng, qua các hoạt động của Đoàn sẽ tạo ra được sự chuyển biến trong công tác rèn đức cho thanh niên. Ngoài nỗ lực của Đoàn, chúng tôi cũng đề nghị, các cấp chính quyền, các địa phương quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, các thiết chế văn hóa để đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí, rèn luyện thể thao cho thanh thiếu niên, để môi trường sống của thanh niên ngày càng tốt đẹp hơn.

PV: Thưa đồng chí, trong vấn đề bồi dưỡng, đào tạo nhân tài thời gian qua đã được Đoàn quan tâm bằng nhiều hình thức. Nhưng dường như việc làm này mới chỉ dừng lại ở việc phát hiện. Còn bồi dưỡng và theo dõi sự phát triển của các tài năng trẻ lại chưa được thực hiện đến nơi đến chốn. Đồng chí có ý kiến gì về việc này?

Đồng chí Dương Văn An: Lý do là Đoàn không sử dụng trực tiếp nhân tài và cũng không có chính sách để đáp ứng nhu cầu của nhân tài. Đoàn cũng không trả lương cho nhân tài. Đoàn chỉ phát hiện nhân tài, bồi dưỡng về mặt tinh thần và khuyến khích nhân tài đem trí tuệ, sức lực của mình đóng góp cho sự nghiệp xây dựng phát triển quê hương, đất nước.

Nhưng dùng nhân tài như thế nào thì lại thuộc về các cấp, các ngành. Chúng tôi nghĩ nên đặt góc độ của Đoàn trong vấn đề này phải đúng mức. Hàng năm Đoàn đều có rất nhiều giải thưởng, chương trình để tôn vinh những người tiêu biểu, như tôn vinh sinh viên thủ khoa, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, tài năng trẻ trên các lĩnh vực… Và lớn hơn nữa, hàng năm chúng tôi tổ chức giải thưởng Gương mặt trẻ tiêu biểu Việt Nam. Các hình thức đó Đoàn làm rất tốt. Có thể nói, ở trong lĩnh vực nào, đối tượng nào thì người trẻ, giỏi, tài năng, có tâm có đức thì đều được Đoàn tôn vinh.

PV: Nhưng đồng chí có cho rằng, Đoàn cũng có trách nhiệm trong việc tham vấn trong việc đào tạo, theo dõi sự phát triển của nhân tài?

Đồng chí Dương Văn An: Thực tế, hiện nay Đoàn cũng đang làm việc đó. Đoàn đã có chương trình kết nối tài năng Việt, cơ sở dữ liệu về tài năng trẻ Việt Nam, các chương trình khuyến khích đoàn viên phát huy tài năng của mình trong học tập, nghiên cứu lao động.

Xin cảm ơn đồng chí./.