Hiện là sinh viên năm thứ nhất ngành tài chính ngân hàng, kỳ thủ số một của Việt Nam không giấu khát khao trở thành một doanh nhân. Còn với sự nghiệp cờ vua, Quang Liêm quyết tâm phấn đấu đến vị trí hàng đầu thế giới.

Đại kiện tướng quốc tế Quang Liêm mới trở thành kỳ thủ đầu tiên bảo vệ được chức vô địch giải Aeroflot (ở Nga) - một trong những giải cờ mở rộng hàng đầu thế giới. Trở về TP HCM trong sự chào đón nồng nhiệt của bạn bè cùng trường Đại học Sài Gòn và đồng nghiệp, anh cho biết thành tích này mới chỉ là bước đà để phấn đấu tới cái đích cao hơn.


Chưa phải là kỳ thủ thuộc nhóm hàng đầu thế giới, nhưng những thành tích Liêm đạt được thời gian qua có thể làm nhiều kỳ thủ trẻ Việt Nam ngưỡng mộ. Quang Liêm cho hay nguyên nhân chính giúp anh có thành công hôm nay xuất phát từ nhiều yếu tố như năng khiếu, chỉ dẫn của HLV, đầu tư của ngành thể thao TP HCM, nhưng quan trọng hơn cả đó chính là gia đình. “Gia đình là bệ phóng giúp tài năng của tôi có điều kiện phát triển”, Liêm nhìn nhận.

Liêm sinh ra trong gia đình có hai anh em trai, cha mẹ đều là kỹ sư. Người đầu tiên dạy Liêm chơi cờ chính là anh trai. “Những nước cờ đầu tiên của tôi năm 7 tuổi là do anh ấy chỉ bảo. Anh cũng là người giúp tôi trong việc học tập”. Còn cha mẹ luôn ủng hộ và động viên Liêm từ khi còn là một cậu bé 7 tuổi chập chững tiếp cận môn cờ vua, là người luôn bên cạnh mỗi khi Liêm đi đấu trong và ngoài nước.

Trong những ngày Tết nguyên đán vừa qua, khi mà mọi người xa quê đều hướng về Tổ quốc thì cũng là lúc Liêm lên đường dự hai giải đấu cùng lúc ở nước ngoài. Một tháng bên Nga - thời gian dài nhất ở nước ngoài khi Liêm thi đấu - nhưng cái lạnh khoảng âm 10 độ C phần nào tan biến khi cạnh Liêm có bố luôn động viên và chăm sóc. “Ngày lên đường bố còn đem theo xoong nồi để tiện nấu ăn, tránh tôi bị lạ miệng với các món ăn ở Nga. Ấm cúng hơn, bố tôi còn mang theo bánh chưng và một số bánh mứt giúp tôi như được ăn tết tại quê nhà và tập trung thi đấu tốt”, Liêm tâm sự.

Đây là động lực lớn giúp Liêm thành công ở giải đấu vừa xong, với ngôi quán quân năm thứ hai liên tiếp tại Aeroflot Mở rộng. Một nguồn động viên khác mà theo Liêm rất quý để anh có được thành tích tốt mỗi khi thi đấu xa nhà chính là những kiều bào Việt Nam ở nước ngoài. “Mỗi lần tôi thi đấu ở Nga, bác Sơn - một người quen của bố mẹ, thường giúp đỡ tôi trong việc di chuyển và đến cổ vũ, động viên mỗi khi tôi thi đấu. Ở Đức thì tôi nhận được sự cổ vũ từ những du học sinh Việt Nam. Tình cảm của họ làm tôi rất xúc động và thêm quyết tâm thi đấu”, Liêm nói thêm.

Từ cậu bé vô địch giải U14 thế giới năm 2005 với những nước cờ mà Liêm cho rằng chủ yếu nhờ năng khiếu, thì nay tài năng của anh nhờ kiên trì khổ luyện đã được kiểm chứng và có nhiều người hâm mộ biết đến. Từ một cậu bé ngây thơ ngày nào, nay Quang Liêm tỏ ra già dặn và chín chắn hơn tuổi 20. Nhìn lại 12 năm chơi cờ, Liêm cho rằng chặng đường đó còn ngắn nhưng anh đã nếm trải đủ vui buồn. "Hạnh phúc lớn nhất của tôi chính là việc bảo vệ thành công chức vô địch giải đấu Aeroflot (ở Matxcơva) vừa xong. Vì vô địch đã khó, bảo vệ danh hiệu đó còn khó hơn".

Nhưng cuối năm 2010, Liêm thi đấu không tốt ở nội dung cá nhân cờ chậm tại Asiad Quảng Châu, Trung Quốc (cờ nhanh đoạt HC bạc). Thất bại này đã làm Liêm mất 25 điểm elo và tụt từ vị trí thứ 44 xuống 79. "Trong cờ vua, một năm giành được 40 đến 50 elo rất khó khăn, nhất là khi đã trở thành đại kiện tướng thì có sự cạnh tranh khốc liệt ở các giải đấu tham dự. Nên mất 25 elo làm tôi rất buồn". Nhưng theo HLV Lâm Minh Châu, với chức vô địch giải Aeroflot 2011, hệ số elo của Liêm từ 2.664 sẽ được tăng lên thành 2.689, và chắc chắn anh sẽ có mặt trong nhóm 40 vị trí dẫn đầu thế giới.

Đam mê cờ nhưng Liêm không bao giờ tự cho phép mình được coi nhẹ việc học văn hóa. Với kỳ thủ 20 tuổi này thì học mới là quan trọng, còn cờ là nơi thể hiện đam mê. Nhưng có lúc tưởng chừng cái đam mê đã làm trễ việc học của Liêm. Năm 2006 khi chuẩn bị thi tốt nghiệp lớp 9 cũng là khoảng thời gian mà Liêm cùng đồng đội tuyển quốc gia lên đường sang Italy chuẩn bị cho Olympiad. “Đây là khoảng thời gian làm tôi đắn đo nhất".

Sau vài ngày đấu tranh tâm lý và được sự động viên từ gia đình, Liêm quyết định lên đường thi đấu. Đến giờ nhìn lại, Liêm cho biết đó là một quyết định đúng và có thể xem như cột mốc trong sự nghiệp cờ của anh. Bởi tại giải đấu ở Italy, chỉ dự giải đồng đội nhưng nhờ thành tích cá nhân tốt, Liêm có đủ hệ số elo 2500 để đạt chuẩn đại kiện tướng - chuẩn mà các kỳ thủ cờ vua đều muốn vươn tới.

Nhưng vì thế mà Liêm cũng suýt trễ việc học khi đơn xét đặc cách tuyển thẳng vào lớp 10 của anh liên tiếp không được Bộ giáo dục duyệt vì ngoài quy chế. "Khi thi đấu xong về nước tôi hay tin đơn của mình không được chấp thuận. Tôi rất buồn. Nhưng mọi chuyện tốt đẹp khi sau đó Bộ giáo dục đã xem xét lại và đồng ý", cậu sinh viên năm thứ nhất khoa Tài chính ngân hàng của trường Đại học Sài Gòn nhớ lại.

Mỗi ngày Liêm dành 3 đến 4 tiếng cho việc học cờ. Khoảng thời gian còn lại Liêm tập trung vào việc học và chơi các môn thể thao khác như quần vợt và bơi lội. Về việc luyện cờ vua, Liêm cho biết: "Các chuyên gia thường giúp tôi vài tháng. Họ chỉ những gì tôi giải không ra hay giúp tôi tìm phương pháp hóa giải đối thủ. Còn bình thường tôi tự học qua máy tính. Đó là nơi tôi tìm ra những lối đánh mới, nghiên cứu những nước cờ của các đối thủ hàng đầu thế giới và tìm cách hóa giải. Tôi luôn cho rằng không nên đi theo lối mòn mà phải tìm ra lối đánh mới đầy sáng tạo".

Về kế hoạch cá nhân năm 2011, Liêm cho biết ngoài ba giải đấu quan trọng là giải Siêu đại kiện tướng quốc tế vào tháng 7 tại Dortmund (Đức), World Cup 2011 và SEA Games 2011, anh đã đồng ý thi đấu cho ba CLB nước ngoài gồm CLB Bremen (Đức, vào tháng 3), CLB Evry Grand Roque (Pháp, tháng 4) và CLB Qingdao Yucai (Trung Quốc, tháng 6).

Khi được hỏi về tương lai lâu dài, Liêm đáp: "Mục tiêu xa hơn của tôi là học ra trường và trở thành một doanh nhân thành đạt, đồng thời trở thành kỳ thủ hàng đầu thế giới. Các kỳ thủ cờ vua có thể đạt đỉnh cao ở độ tuổi 35 đến 40. Thế nên có thể là 5 năm hoặc 10 năm nữa tôi sẽ trở thành kỳ thủ số một thế giới ".